năng suất cao hơn sẽ vươn lên, giá thành sản phẩm sẽ giảm xuống, giá hàng
giảm làm người tiêu dùng mua nhiều hơn, kết quả là giá thành mỗi đơn vị
sản phẩm càng giảm.
Giảm phát không tốt xảy ra khi giá giảm nhưng số hàng bán không tăng.
Các công ty phải giảm quy mô sản xuất và thải bớt nhân công. Trước nguy
cơ mất việc, mọi người sẽ tiết kiệm nhiều hơn và chi tiêu ít hơn. Kết quả là
giảm phát trở nên trầm trọng.
Dạng giảm phát tồi tệ hơn khi các doanh nghiệp kém hiệu quả được trợ
giá để tiếp tục hoạt động. Để cạnh tranh với các doanh nghiệp này, các
công ty khỏe mạnh phải hạ giá bán và chẳng mấy chốc củng trở nên ốm
yếu.
Giảm phát là tồi tệ nhất khi quá nhiều vốn và vốn vay ào ạt đổ vào một
cách lạc quan, làm cho cung vượt xa cầu. Hàng không bán được nhưng nợ
vẫn phải trả, cả các công ty tốt cũng có nguy cơ phá sản.
Việt Nam ở đâu trong những tình huống tốt và xấu nêu trên? Chỉ số CPI
của ta dựa nhiều vào giá lương thực và nông sản. Những năm gần đây, giá
nông sản trên thế giới giảm do dư cung, vi dụ như gạo, cà phê, tiêu v.v.
Nông dân ở Indonesia, Braxin và Việt Nam chẳng thể làm gì ngoài việc chờ
xem ai sẽ phải chặt bỏ cà phê trước. Họ không trách nhau, nhưng chê các
chính phủ đã chẳng giúp họ những thông tin và dự báo chính xác
(Saigon Times Daily 22-9-2003)
39. To Intervene or Not To Intervene?
Economies are often subject to shocks originating from home and
abroad. For example, foreign demand for a country's major exports may
unexpectedly fall (e.g., demand for Vietnam's coffee exports), causing
production cuts and unemployment increases in sectors immediately
