Một ví dụ khác là trợ giá tín dụng. Cũng như trên, mục tiêu rất tốt đẹp:
giúp cho người làm ăn nghèo như hộ nông nghiệp nhỏ hay doanh nhân nhỏ
trong khu vực phi chính thức được vay vốn để vươn lên. Không may là trợ
cấp chỉ có hạn nên vốn được trợ giá chẳng bao giờ đủ, đối tượng chính sách
có thể chẳng bao giờ được vay, ít nhất là với lãi suất trợ giá. Những người
trong đường dây nhận hết vốn để sử dụng hoặc cho vay lại theo lãi suất thị
trường. Người nghèo thường gọi đây là "lãi suất thấp nhưng không vay
được”.
Trước các đề xuất chính sách mới, người làm chính sách phải cố dự tính
phản ứng có thể của các cá nhân, gia đình và doanh nghiệp, dựa trên các
động lực tích cực cũng như tiêu cực mới được tạo ra. Điều then chốt cần
nhớ là hầu hết mọi người sẽ hành động hợp lý vì lợi ích bản thân. Để tránh
các hệ quả không mong muốn của chính sách công, một nhà làm chính sách
cần hỏi: Bản thân mình sẽ phản ứng như thế nào trong tình thế tương tự?
Đó có phải là phản ứng mong đợi? Nếu không, có thể phải sửa lại toàn bộ
chính sách.
(Saigon Times Daily ngày 29-3-2004)
