sông Thao, nàng biết khai thác khả năng của mọi người, khuyến khích họ
luyện tập thành thạo trên sông nước. Đội nghĩa quân dưới sự chỉ huy của
nàng Phật Nguyệt đã thành một đội thuỷ binh. Nghe tin bà Trưng dựng cờ ở
Mê Linh, Phật Nguyệt đem bản bộ đến qui thuận. Bà Trưng cũng giao cho
nàng lĩnh quân thủy để chống với Tô Định ở vùng thượng sông Thao.
Khi quân ta toàn thắng, Trưng Vương lên ngôi, phong nàng là Phật Nguyệt
Công Chúa. Nàng vẫn đuợc giao việc kinh lý sông Thao, dựng đồn trại,
luyện tập thủy quân. Nàng chọn làng Yển để mở bến, mở chợ, lập đồn Gò
Voi ở trang Thanh Cù và đào một con ngòi, đặt tên là ngòi Cái để tiện việc
giao thông.
Trong cuộc tấn công sau này của Mã Viện, tên phó tướng Lưu Long đem
thủy quân xuôi sông Thao, tiến về Bạch Hạc, đã gặp sức chống trả dữ dội
của đội thủy binh do nàng Phật Nguyệt chỉ huy. Hắn chật vật mãi không
sao thắng nổi, phải dốc một lực lượng lớn và lập kế phục binh, mới phá
được đồn thủy của quân ta. Phật Nguyệt thất thế, phải vỡ vòng vây, rút khỏi
đại đồn. Giặc thừa cơ đuổi theo. Nàng phóng ngựa chạy theo mạn sông,
định tìm cách sang bờ bên kia, thì bổng dưng có phù kiều nổi lên, đón nàng
biến mất. Lúc đó vào ngày 10 tháng chạp. Ngày nay tại các xãThanh Vân,
Phương Lĩnh đều lập đền thờ, lấy ngày ấy làm ngày lễ tế vị nữ thần ở sông
Thao anh dũng.
Trích từ: CÁC NỮ THẦN VIỆT NAM