tiền đề hoặc vốn dĩ chân thực hoặc trước
đó đã được chứng tỏ là chân thực, sự
nghiêm ngặt của chứng cứ ở đây tương
đương với cái hợp logic. Theo nghĩa
này, chỉ riêng toán học và logic hình
thức (có lẽ là một nhánh của toán học)
được coi là hợp logic một cách chặt chẽ.
Cái thiết thực là ý nghĩa quan trọng của cái hợp logic
Tuy nhiên, cái hợp logic được dùng
trong nghĩa thứ ba, sống động và thiết
thực hơn hẳn, cụ thể ở việc chỉ ra sự
quan tâm có hệ thống, cả tiêu cực lẫn
tích cực, nhằm biểu hiện sự suy tư sao
cho có thể thu về những kết quả tốt nhất
trong những điều kiện nhất định. Nếu
như từ tạo tác có can dự đến ý tưởng về
nghệ thuật, hoặc liên quan đến kỹ năng
thành thục đạt được qua sự trui rèn tự
giác (nhẽ ra nó gợi ra cái không tự nhiên
và không có thực), thì ta có thể nói rằng
cái hợp logic hướng đến suy tư tạo tác.
Sự cẩn trọng, chu đáo và chính xác: những chỉ báo cho cái hợp logic
Theo nghĩa này, từ hợp logic là
đồng nghĩa với tỉnh táo, trọn vẹn, và sự
suy tư cẩn thận – là suy nghĩ trong nghĩa
cao nhất của từ này (xem tr.15). Sự phản
tỉnh tức là xoay lật một chủ đề qua nhiều
khía cạnh và đặt trong những ánh sáng
khác nhau sao cho không một điều gì có
ý nghĩa về chủ đề ấy lại bị bỏ qua – tựa
như thể ai đó lật một hòn đá lên để xem
