quan mà có thể đoán ra nhiệm vụ rõ ràng được. Duy được biết thời
này, Quảng tế thự là cơ quan trông coi việc y tế, chữa bệnh cho nhân
dân, được Hồ Quý Ly lập ra từ năm 1403, bổ phương sĩ
Năng làm chức Quảng tế tự thừa
. Có lẽ đây là lần đầu tiên trong lịch
sử nước ta xuất hiện một cơ quan y tế của Nhà nước có chức năng
chăm sóc sức khỏe cho dân.
2. Hệ thống quan chế
Năm 1401, Hán Thương cho định quan chế.
Sách sử cũ không ghi rõ hệ thống quan chế nhà Hồ, chỉ được biết
tổng quát, nhà Hồ “đặt quan cũng theo chế độ nhà Trần”. Mà như đã
biết, các quan chức triều Trần có Tam thái (Thái sư, Thái phó, Thái
bảo), Tam thiếu (Thiếu sư, Thiếu phó, Thiếu bảo) và Tam tư (Tư đồ,
Tư mã, Tư không) là những chức đại thần văn võ; chức Tướng quốc
có Tả, Hữu tướng quốc phụ tá
Ban văn có các Thượng thư đứng đầu
các bộ. Hàng văn quan còn có các chức như: Tả, Hữu bộc xạ, Thị
lang, Lang trung, Gián nghị đại phu, Viên ngoại, Ngự sử đại phu,
Hành khiển... Ban võ có những chức: Thượng tướng quân, Đô tướng
quân, Thủy quân đô tướng, Bộ quân đô tướng, Đồng đô tướng...
Để đáp ứng yêu cầu cải tiến bộ máy Nhà nước trung ương, nhà Hồ
cũng đặt thêm một số chức quan mới. Phan Huy Chú chép trong Lịch
triều hiến chương loại chí: “Nhà nhuận Hồ đặt quan cũng theo chế độ
nhà Trần, chỉ thêm chức Đăng văn triều chính. Lại đặt thêm Phong
quốc giám (có chức Quản cán), Đại lý tự (có chức Phán chính), Quảng
tế thự (có Thừa thuộc), Hương đình quan (có hai viên chánh phó, sau
bớt đi một viên), đó đểu là tạp chức làm việc”
. Năm 1405, vua Hán
Thương lại bãi bỏ quan Hương đình
Nhà Hồ tổ chức khoa thi Thái học sinh đầu tiên sau 6 tháng lên ngôi
(vào tháng 8 - 1400), lấy 20 người đậu, trong đó bổ dụng Lý Tử Tấn,
Vũ Mộng Nguyên, Nguyễn Thành lam Quốc tử giám tế tửu, bổ Hoàng
