CHƯƠNG I
HỒ QUÝ LY: ÔNG LÀ AI?
S
ự xuất hiện nhân vật Hồ Quý Ly và triều Hồ vào những năm cuối
thế kỷ XIV, đầu thế kỷ XV là một hiện tượng lịch sử đặc biệt. Thời
gian thực hiện quyền lực của Hồ Quý Ly và giai đoạn trị vì của nhà
Hồ tuy ngắn ngủi song đã được nhiều người phân tích và đánh giá cao,
coi ông là một nhà cải cách lớn với những chủ trương toàn diện, táo
bạo và triệt để. Bên cạnh đó, nhất là trước đây, cũng đã có một luồng
quan điểm ngược lại. Trước hết người ta cho rằng họ Hồ đã dùng mọi
thủ đoạn, âm mưu để thoán đoạt ngôi vua của nhà Trần và trong suốt
thời gian thực hiện quyền lực có được của mình, Hồ Quý Ly đã tỏ ra là
một nhà chính trị đầy thủ đoạn, một nguyên thủ quốc gia độc tài với
quá nhiều tham vọng... Đó cũng là nguyên nhân dẫn vương triều Hồ
đến sụp đổ hoàn toàn, đưa đất nước vào vòng nô lệ phương Bắc suốt
20 năm sau đó. Chính Hồ Quý Ly là người đã nỗ lực với biết bao công
sức để xây dựng một quốc gia hùng cường nhưng cuối cùng chính ông
là người phải chịu hậu quả mất ngôi, mất nước!
Dù thế nào đi nữa, thực tế cũng đã khẳng định Hồ Quý Ly là một
nhân vật lịch sử lớn của nước nhà. Hồ Quý Ly và nhà Hồ đã thực sự
trở thành cột mốc nổi bật trong quá trình phát triển của lịch sử dân tộc
với những cải cách trọng đại đã được đề ra và thực hiện quyết liệt
trong suốt thời đại của ông. Trong lịch sử chế độ quân chủ Việt Nam,
trước và sau Hồ Quý Ly cũng có một vài nhà cải cách nhưng không
nhà cải cách nào có đường lối toàn diện và triệt để bằng Hồ Quý Ly và
