Ngôn ngữ xúc cảm
Sử dụng có chủ ý những từ ngữ mang tính định kiến có thể gây ảnh hưởng
đến kết quả của lời phán xét. Một khi ngôn từ được toan tính nhằm khơi gợi
lên sự thiện chí hay tính chống đối hơn thực chất, mà các dữ kiện thật trần
trụi phơi bày ra, thì đó chính là ngụy biện ngôn ngữ xúc cảm.
HITLER TRIỆU TẬP NHỮNG VỊ TƯ LỆNH CHIẾN TRANH!
DALADIER HỎI Ý KIẾN NHỮNG VỊ TƯ LỆNH QUỐC PHÒNG!
(Hai tiêu đề trên đã cho thấy một điểm chung là: các vị lãnh đạo của Đức
và Pháp gặp mặt các tư lệnh trong lực lượng quân đội của họ. Ở Đức đó là
những vị “tư lệnh chiến tranh” nhưng ở Pháp lại là “tư lệnh quốc phòng”.
Lãnh đạo của người Đức đơn giản chỉ là “Hitler” mà không cần bất cứ tước
hiệu nào, và ông ấy triệu tập những tướng lĩnh của mình một cách độc
đoán. Tuy nhiên quý ông Daladier, một nhà dân chủ tuyệt vời, lại “hỏi ý
kiến” các tư lệnh của mình.)
Những từ đồng nghĩa mang theo những sắc thái ý nghĩa tinh tế có thể được
sử dụng nhằm gây ảnh hưởng đến thái độ của các phát ngôn. Sai lầm xuất
phát từ thực tế rằng những thái độ này không phải là một phần của cuộc
tranh luận. Chúng đã được gợi lên một cách không thích hợp nhằm đạt
được hiệu quả cao hơn một lập luận đơn lẻ. Những sắc thái và phản ứng
phụ đều không thực sự liên quan đến việc hình thành cái đúng hay sai về
những gì đang được nói. Trong ngôn ngữ có đầy rẫy cách thức truyền tải
thái độ vào trong mô tả để dấy lên những phản ứng từ người khác. Con
người có thể hay quên hoặc lơ đễnh, có thể kiên định hay bảo thủ, tự tin
hay kiêu ngạo. Hầu hết những khái niệm trên đều mang tính chủ quan: phụ
thuộc vào tính chính xác trong cảm giác của người quan sát và cách họ hiểu
