Nhìn phiến diện
Nhiều quyết định chúng ta xem xét có cả ưu điểm và khuyết điểm. Kiểu
ngụy biện nhìn phiến diện xảy ra khi chỉ một mặt của vấn đề được đưa vào
cân nhắc. Quyết định thường yêu cầu cả ưu và khuyết, và bên nào giành
phần hơn trong trạng thái cân bằng kia sẽ được ưu ái lựa chọn. Chỉ nhìn
vào một mặt là né tránh phán quyết có được sự cân bằng đó:
Tôi sẽ không lập gia đình. Lập gia đình sẽ có thêm nhiều trách nhiệm chưa
kể tới việc mất tự do. Hãy suy nghĩ thử về khoản chi phí nuôi con cái và
cho chúng học đại học. Bên cạnh đó còn những khoản phí bảo hiểm nhiều
hơn…
(Nếu điều này là thật thì chắc không ai lập gia đình cả.)
Ngụy biện này cũng tương tự với việc chỉ nhìn mặt tích cực của vấn đề.
Quyển bách khoa toàn thư này sẽ là thứ bạn rất tự hào nếu có nó. Bạn bè
bạn sẽ thán phục bạn. Con cái bạn sẽ hưởng lợi từ nó. Bạn sẽ học tập từ nó.
Nó sẽ giúp tủ sách của bạn trọn vẹn!
(Mặt khác, nó sẽ khiến bạn tốn CẢ ĐỐNG tiền.)
Dù nhìn theo cách nào thì bạn cũng đã phạm phải ngụy biện nhìn phiến
diện rồi. Bằng cách chỉ nhìn vào khía cạnh xấu hay tốt, chúng ta đã bỏ qua
những tư liệu có ảnh hưởng đến quyết định và cần được đưa vào suy xét.
Việc loại bỏ những tư liệu liên quan khỏi lập luận chính là điểm ngụy biện
trong cách nhìn phiến diện.
Nhìn phiến diện không phải là một ngụy biện, khi mặt kia của vấn đề cũng
được nêu ra để cân nhắc tương tự. Trong văn hóa Mỹ-Anh, có một phương
pháp truyền thống theo ngược lại với cách nhìn phiến diện; theo đó, nếu
