Lượng hóa che đậy
Khi phát biểu về một nhóm, đôi khi phát biểu đó nói về tất cả thành viên
trong nhóm, đôi khi về một vài thành viên trong nhóm và đôi khi không rõ
phát biểu kia nói về chủ thể nào. Ngụy biện lượng hóa che đậy xảy ra khi
một diễn đạt tối nghĩa cho phép nhìn nhận sai lệch về số lượng.
Các thợ máy trong gara sửa chữa ô tô là những kẻ lừa đảo.
(Cái gì, tất cả bọn họ à? Phát biểu trên không nói rõ nhưng có một khác biệt
rất lớn. Nếu câu nói trên ám chỉ tất cả thợ máy thì thợ máy nào cũng là kẻ
lừa đảo. Dù rằng nhiều lái xe từng kết tội các thợ máy, nhưng chỉ có vài thợ
máy trong các gara sửa chữa ô tô thực sự phạm những tội đó.)
Ngụy biện lượng hóa bị che đậy thường khá nghèo nàn nếu phát biểu mạnh
miệng về chỉ vài thành viên trong nhóm. “Tất cả” nghe hay hơn nhiều
nhưng nhiều khả năng không đúng. Thay vì bị giới hạn bởi sự đúng đắn,
người nói thường bỏ qua số lượng thực với hy vọng người nghe sẽ hiểu
hàm ý ở đây là “tất cả”. Ai đó có thể tỏ lòng thương hại với một phụ huynh
quẫn trí bằng cách nói: “Bọn trẻ thật phiền phức.” Câu nói này có thể được
hiểu là “vài thanh thiếu niên” hay thậm chí “rất nhiều thanh thiếu niên”
nhưng phát biểu này cũng có thể được hiểu là gặp một thanh thiếu niên chỉ
thấy toàn phiền phức. Có thể người ta không định nói vậy, nhưng nghe nó
cũng có lý. Ngụy biện này chứa đựng nghĩa nhập nhằng. Chỉ có thể chấp
nhận một nghĩa trong lời phát biểu nhưng người ta lại định nói với nghĩa
khác. Tất nhiên, hai nghĩa đó dẫn đến những kết luận rất khác nhau.
Ai cũng biết thành viên của Chiến dịch Giải trừ Vũ khí Hạt nhân là người
cộng sản.
(Đúng vậy, nhưng không phải tất cả bọn họ như ẩn ý của phát biểu trên.
Thậm chí nếu vài người trong số họ là cộng sản, vẫn còn những cá nhân
