Kết luận chối bỏ tiên đề
Kết luận chối bỏ tiên đề là một loại ngụy biện “ôi trời tôi quên mất tôi nói
gì lúc đầu rồi”. Ngụy biện này bắt đầu bằng cách duy trì một số điều chắc
chắn đúng và kết thúc với một kết luận mâu thuẫn thẳng thừng với những
điều đó. Nếu kết luận không nhất quán với các lập luận được sử dụng ban
đầu, sẽ có một lỗ hổng mà tính hợp lý của lý luận đã chui tọt qua đó.
“Con trai, vì trên thế gian này không có gì chắc chắn, chúng ta phải dựa
vào kinh nghiệm bản thân.”
“Cha có chắc không?”
“Có chứ con trai. Ta chắc chắn.”
Ngụy biện này xảy ra khi có sự thiếu nhất quán. Nếu kết luận mâu thuẫn
với tiên đề, ít nhất phải có một cái sai. Có nghĩa là hoặc kết luận sai hoặc
nó được rút ra từ những thông tin sai.
Kết luận chối bỏ tiên đề luôn không mời mà đến trong các tranh luận tôn
giáo. Con người quá quen với suy nghĩ rằng những sự sống thiêng liêng là
ngoại lệ với tất cả quy luật, do đó họ có xu hướng dùng từ “tất cả” khi ý họ
là “tất cả ngoại trừ Chúa”.
Tất cả mọi thứ đều phải có nguyên nhân. Theo đó, nguyên nhân này phải
bắt nguồn từ một nguyên nhân trước đó. Vì không thể truy ngược lại mãi
mãi, chúng ta biết rằng phải có một nguyên nhân không có nguyên nhân bắt
đầu quá trình này.
(Nhưng nếu tất cả mọi thứ đều có nguyên nhân thì làm sao có thứ gì đó gọi
là một nguyên nhân không có nguyên nhân?)
