hét bên ngoài, rồi tiếp tục nghe tiếng cháy lửa, vội mở mắt nhìn,
thấy lửa cháy ngùn ngụt ở phòng ngoài. Oatơxi vội vàng bế thốc
Trại Kim Hoa nhảy ra ngoài theo đường cửa sổ.
Mùa đông năm 1934, tác giả đang giữ chức Trưởng ban tin tức
Đông Á, đã đến thăm Trại Kim Hoa, lúc đó đang sống như người ở
ẩ
n tại khu Bắc Bình Thiên Kiều, hỏi ba ta về chuyện đêm trước khi
Oatơxin về nước, hai người còn sống ở Trung Nam Hải, có thật là cả
khu đó bị cháy không, cũng hỏi cả chuyện công sứ Kalintơn bị Nghĩa
Hòa Đoàn và binh lính nhà Thanh giết chết, việc liên quân gây sức
ép bắt triều đình Mãn Thanh phải dựng bia tưởng niệm v.v... là
thực hay giả, Trại Kim Hoa đều đáp là có thật. ba ta còn nói:
- Khi ở Đức, tôi đã gặp Kalintơn phu nhân. Từ sau khi công sứ
Kalintơn bị giết chết, nhiều lần Khánh Thân vương thông qua
cung nữ, nhờ tôi nói đỡ ông ta về việc dựng bia kỷ niệm, nhưng
Oatơxi không đồng ý. Triều đình vô cùng lo lắng chuyện này.
Hồi đó, nghe nói triều đình muốn tổ chức đàn tế cho Kalintơn,
sau đó cử đại thần truy điệu, đưa linh cữu ông ta về Đức, nhưng
Oatơxi nhất định không chịu. Tôi có nói với Oatơxi là hãy dựng cho
ông ta một tấm bia giống bia lầu Đông Sơn, nhưng không biết tại
sao về sau lại đổi thành việc xây bia đá. Thực chuyện này tôi cũng
không rõ lắm.
Sau khi điều ước Tân Sửu được ký kết năm 1901, Oatơxi đã yêu
cầu Hoàng đế Đại Thanh phải cử đại thần là anh hoặc em mình
sang Đức, tạ tội với quốc vương Đức về chuyện Kalintơn bị giết.
Chính phủ nhà Thanh đã quyết định cử Thuần Thân vương Tải
Phong sang Đức tạ tội.Một số triều thần cho rằng làm như vậy là
nhục quốc thể, chính Tải Phong cũng cảm nhận thấy không còn chỗ
nào để giấu mặt đi, nhưng không có cách nào từ chối. Có người
hiến lên một kế:
