bị bắt ép, lần lượt ký hết điều khoản này đến điều khoản khác,
nội dung chủ yếu là:
1/ Điều ước Bắc Kinh, tăng tám triệu lạng bồi thường cho Anh,
Pháp so với “Điều ước Thiên Tân”, lại còn phải đền tiền thiệt hại
xương máu cho Anh 500 nghìn lạng và Pháp 200 nghìn lạng.
“Điều ước Thiên Tân” vừa nói tới trên đây vì đâu mà có? Tháng
năm năm Hàm Phong thứ chín (tức tháng 6/1859), thuyền của Anh,
Pháp ngạo ngược tiến vào cửa Đại Cổ, bị tướng quân phụ trách biên
phòng Tăng Cát Lâm Tâm na pháo kịch liệt, bốn tàu Anh bị bắn
chìm, một chiếc khác không chìm nhưng không còn khả năng
chiến đấu. Nhưng quân Anh, Pháp không cam tâm với thất bại
này. Đầu năm thứ mười Hàm Phong (1860), liên quân Anh Pháp đã
đưa một lực lượng lớn tấn công dữ dội, Hoàng đế Hàm Phong và
triều thần hoảng hồn khiếp vía. Các triều thần đã tiến cử Hà
Quế Thanh, một người trước vốn quen làm việc với người Tây đang
giữ chức tổng đốc Lưỡng Giang đứng ra giải quyết việc này. Hà
Quế Thanh theo ý chỉ Hoàng thượng đã xin nghị hòa với công sứ
nước Anh. Sau đó, công sứ Anh, Pháp buộc phía Trung Quốc chấp
nhận vô điều kiện bốn yêu cầu, trong đó có việc xin lỗi vì sự kiện
bắn pháo ở Đại Cổ khẩu, thực hiện nghiêm chỉnh “Điều ước Thiên
Tân”.
Sau đây chúng tôi sẽ nêu rõ tiếp các nội dung chủ yếu trong
hàng loạt điều ước không bình đẳng mà Trung Quốc đã buộc phải
ký:
2/ Ngoài năm cửa khẩu đã mở trong chiến tranh nha phiến, còn
phải mở thêm bảy cửa khẩu nữa ở vùng duyên hải là cửa Thiên Tân,
Ngưu Trang, Đăng Châu, Đài Nam, Đàm Thủy, Triều Châu, Kinh
Châu vàbốn cửa khẩu nữa ở Trấn Giang, Nam Kinh, Cửu Giang và
