Bao nhiêu thi văn của Ông ngày nay trong lịch sử văn học còn ghi
chép, chúng tôi chỉ trích ra một trong mười bài thập cảnh của Ông dưới đây
để tượng trưng qua khí tiết của người xưa, nói lên chí khí can trường, lòng
dũng cảm đứng trước phong ba lửa loạn, chống giặc xâm lăng không thối
chí ngã lòng, quyết nêu cao thinh giá.
TRỐNG CANH GIANG THÀNH
Trống quân Giang thú nổi oai phong
Nghiêng giáng đòi canh ỏi núi sông ;
Đánh phá mặt gian người biết tiếng,
Vang truyền lịnh sấm chúng nghiêng hàng,
Phao tuôn đã thấy yên ba vạc,
Nhiệm nhặt chi cho lọt mảy lông,
Thỏ lụn sớm hầu trưa bóng ác,
Tiếng xe sầm sạt mới nên công.
Quí vị đã lãnh hội qua 8 câu thơ, để chứng tỏ khí phách hiên ngang với
tinh thần thượng võ của Mạc Thiên Tứ như thế nào, người không màng đến
sự nguy hiểm, trải thân với trái tim sắt thép, khuôn phò giúp chúa Nguyễn
Ánh trọn lòng, nhưng chẳng may đến xứ lạ, người ta không hiểu được lòng
chân thật của Ông với chuyến đi lịch sử, thà Ông cam tử tiết chớ không
muốn cho miệng đời mỉa mai, hiểu lầm, cái chết vẫn còn trong cái sống
muôn đời còn ghi tạc sử xanh. Nói đến quá trình của Mạc Thiên Tứ, chính
Ông là người có công khai sáng vùng đất ở Hậu Giang, có liên quan đến
Cần Thơ ngày xưa rất nhiều.
Nay soạn qua quyển « Cần Thơ xưa và nay » mà không nhắc đến công
nghiệp của Ông thật là một điều thiếu sót cho việc sưu khảo.
Vì Mạc Thiên Tứ và con là Mạc Tử Sanh có duyên nợ nhiều với Phong
Dinh, nên chúng tôi ghi lại vài nét tiểu sử cuộc đời Mạc Thiên Tứ vào đây,
để quý bạn đọc thưởng thức chút văn tài của một vị Đô Đốc hào hoa phong
