đứng về các thương gia nên bất bình với Phúc.
Độ: - Nhưng ngài và tôi không thể đứng về phía Phúc mà bỏ qua
kháng nghị của Lãnh sự Pháp. Dù sao Phúc cũng thuộc quyền ta. Ta cần đối
ngoại êm đẹp với Pháp, thì Phúc phải tuân thủ ý ta.
-Ng-uồn: ir-ea-d.vn
Viêm: - Phúc là viên tứơng lập nhiều công, được vua ban Kim bài, ta
không thể đối xử tùy tiện để vừa lòng người Pháp. Vả lại, Phúc không phải
là người dễ thuyết phục theo những việc mà Pháp đòi hỏi.
Độ: - Tôi biết ở Thái Nguyên mới tìm thấy mỏ chì, mỏ thiếc, lại có mỏ
vàng. Ngài khuyên Phúc đem quân đến đó khai thác, lợi hơn thu thuế lấy
hoa hồng.
Viêm: - Được, tôi sẽ bàn với Phúc. Nhưng cũng khó. Quân Phúc ở gần
sông Nhị còn dùng thuyền buôn bán với Vân Nam, lãi nhiều hơn khai mỏ.
Độ: - Vậy thì khó thật! - ông trầm ngâm hồi lâu rồi đưa ra mẹo khác -
Hay là... ta xin vua cho nhất loạt bỏ các Tuần ty (trạm kiểm soát ven sông),
với lẽ để giảm phiền hà, mở rộng thông thương. Bỏ các Tuần ty thì các đồn
thuế của quân Cờ Đen tự nhiên phải xóa. Pháp không còn cớ để kháng
nghị, thúc ép ta nữa.
Viêm: - Việc ấy ngoài quyền hạn của tôi. Ngài hãy bàn với bộ Hộ để
trù tính thêm: bỏ Tuần ty thì lấy gì kiểm soát giao thông, thương mại?
Độ: (lại ngẫm nghĩ) - Hay là ta cử người đến Bảo Thắng, cùng thu
thuế với người của Phúc. Nhằm kiềm chế khỏi thu quá mức, và làm trung
gian hòa giải khi có xích mích giữa người của Phúc với thương gia Pháp.
Viêm: - Được đấy! Như vậy Phúc có thể chấp thuận. Pháp cũng thấy
ta có xem xét, giải quyết theo kháng nghị của họ.
