song đôi lúc cũng vấn vương với chủ kiến thứ nhất. Ông im lặng trước chủ
kiến thứ ba, mặc dù rất nể Thuyết. Sự bất đồng trong vua tôi bốn người dẫn
đến sự phân tâm trong các hoàng thân, đình thần. Kẻ ngầm theo Thành,
người theo Tường hoặc Thuyết.
Ở Bắc Kỳ, nước lũ xuống dần. Vẫn chưa thấy các đạo quân Sơn Tây,
Bắc Ninh hoạt động. Đã thế, Tá Viêm lại rút đạo quân của Nguyễn Chính
từ Nam Định lên Sơn Tây. Tôn Thất Thuyết xin vua xuống dụ khiển trách:
"Nguyễn Chính không cứu viện khi thành Nam Định bị đánh. Cho giữ chức
Tán lý để cùng quan tỉnh lấy lại thành. Nay chưa lấy được, quân chưa hồi
ngũ đủ, dân lương giáo đang xung đột cần phải dàn xếp. Quân của Chính
cần ở lại đó để tiếp tục làm các việc đương làm, và để cùng với Sơn Tây,
Bắc Ninh chia sức giặc mà đánh. Nhưng Chính xin rút quân lên phía trên,
trốn trách nhiệm. Giáng Viêm một cấp, cho lưu. Rút Chính về kinh đợi
xét".
Việc đánh giặc ở Bắc Kỳ, sau trận thắng Cầu Giấy chưa có tin gì khiến
Thuyết yên tâm. Thuyết vội bổ sung phương sách ráo riết đối phó. Ông
cùng Đô thống LêVăn Sĩ cho củng cố hai pháo đài chính và mười một pháo
đài nhỏ, rải rác từ các cồn cát ngoài cửa biển vào ven sông Hương. Trên
sông Hương đặt một số vật cản tàu thuyền. Càng đi sâu vào việc, Thuyết
càng thấy bộ Binh từ lâu quá bê trễ, yếu kém. Thủy quân có gần 200 thuyền
lớn nhỏ nhưng cũ kỹ, trang bị súng thần công cổ lỗ, di chuyển bằng buồm
chèo. Thuyết lo thắt ruột khi nghĩ tới những chiếc tàu Pháp chạy máy băng
băng, đại bác kiểu mới bắn xa, phá mạnh. Ông lại điều thêm 1.500 quân từ
Bình Định, Quảng Ngãi, Nghệ An về kinh. Mặt khác, ông xin vua dụ cho
Tá Viêm, Quang Đản tiếp tục đánh vào Hà Nội, khiến quân Pháp phải tập
trung đối phó, không thực hiện được âm mưu đánh cửa Thuận An. Ông xin
phong tước Nam cho Lưu Vĩnh Phúc, do vừa đây đã củng cố đội ngũ vũng
vàng, sẵn sàng chiến đấu, lại mua được nhiều súng đạn mới. Cho khiển
trách việc Đản không đoàn kết với Viêm để đánh giặc. Cho Viêm tập hợp
