lượng với tướng Pháp nhằm tránh xung đột.
Thành Ý cùng mấy viên tùy tùng tới cửa Thuận, rồi xuống thuyền ra
tàu Pháp trình giấy ủy nhiệm. Hácmăng không tiếp Thành Ý với cớ khi làm
đại diện triều đình ở Sài Gòn, Ý đã bị Toàn quyền Nam Kỳ trục xuất; nay ra
thương thuyết là không tôn trọng Toàn quyền Bắc Kỳ.
Thành Ý vội trở về kinh. Vua phải cấp tốc cử hai quan Thương bạc
Trần Thúc Nhận, Phạm Như Xương ra thương thuyết. Hai người hối hả phi
ngựa tới cửa bể, dùng thuyền vội vã ra tàu. Nhưng không kịp, đại bác Pháp
đã nổ tới tấp, khói bay mù mịt. Trần Thúc Nhận nhảy xuống biển tự tử.
Các tàu Pháp dồn dập nổ súng. Các pháo đài Nam tiếp chiến. Tàu
Pháp bị sóng to dập dềnh nên ít bắn trúng pháo đài. Súng thần công quân
Nam quá kém, tàu Pháp lại luôn di động, nên bắn ít trúng. Hết ngày thứ
nhất, cuộc chiến chưa phân thắng bại. Buổi tối, cả hai bên ngừng bắn.
Tôn Thất Thuyết tâu vua về việc Pháp không chờ thương lượng, chủ
động cố ý đánh cửa Thuận An. Ông cho đưa thêm đạn thần công ra tiếp tế,
và cử phái viên ra động viên tướng sĩ đánh giặc. Đồng thời, ông điều đốc
các tướng lãnh, tổng soát việc bảo vệ kinh thành theo kế hoạch đã định.
Đêm ấy, cả kinh đô từ vua đến dân không ngủ.
Sáng hôm sau, hai bên lại đấu súng quyết liệt. Quân Pháp có đại bác
bắn xa, phá mạnh nhưng ở trên tàu, không dễ áp đảo quân Nam có pháo đài
vững chắc. Pháo quân Nam nã trúng hai tàu Pháp, nhưng sức công phá
kém, chỉ gây thương tổn nhẹ. Gần tối, cuộc chiến vẫn ở thế giằng co. Bỗng
một quả đạn nổ sát lỗ châu mai, khi LêVăn Sĩ đang dùng ống nhòm quan
sát. Sĩ tử thương. Tiếp đó không lâu, Lê Chuẩn cũng tử trận.
Hết ngày thứ hai. Quân Nam đã biểu thị tinh thần chiến đấu gan góc
và sự phòng thủ dày công phu. Quân Pháp càng tỏ rõ ưu thế nổi bật về vũ
khí và kỹ năng chiến đấu.
