Kỳ) hoặc ở Bắc Kỳ, chỗ nào cần thì đem quân đóng đồn bảo trợ. - Trừ
những điều đã định trong hiệp ước này, Hoàng đế nước Nam cai trị trong
nước như cũ. - "Nước Nam" không được vay nợ nước ngoài. - Quan của
hai nước Pháp, Nam sẽ bàn định việc buôn bán, thu thuế các loại... Điều
cuối cùng của dự thảo ghi rõ: "Tờ ước này thay thế ba tờ ước đã ký trước
đây. Khi nào hai bên muốn sửa đổi gì trong tờ ước này thì căn cứ vào bản
chữ Pháp làm chính".
Bạn đang đọc tru-yệ-n tại iREAD.v-n-
Phía nước Nam thấy hiệp ước mới có nới lỏng so với hiệp định
Hácmăng - Giáp Tuất. Sau khi không yêu cầu được gì nữa, chỉ còn đề nghị
thêm chữ "đại" vào cạnh chữ Nam và Pháp để hai nước đều to lớn. Phụ
chính đại thần Nguyễn Văn Tường và Toàn quyền đại thần Phạm Thận
Duật ký vào hiệp ước.
Phía Pháp, Đặc phái viên Patơnốt ký hiệp ước. Ông hài lòng thấy việc
làm trôi chảy ngoài dự kiến. Từ nay, người ta sẽ gọi văn bản mà ông chuẩn
bị khá công phu này là hiệp ước Patơnốt. Nó xác định quyền bảo hộ của
Pháp đối với nước An Nam trên các mặt quân sự, ngoại giao, kinh tế, tuy
có chỗ còn hạn chế. Nó thêm cho cái nước gọi là "Đại Nam" (tức Trung
Kỳ) vài ba tỉnh để vua quan triều đình cảm thấy đỡ bị mất mát, do đó sẽ
cộng tác với Pháp nhiều hơn. Kết quả cao nhất của hiệp ước là cắt nước An
Nam cũ thành ba phần với ba chế độ cai trị khác nhau; hai phần Bắc Kỳ,
Nam Kỳ giàu có do Pháp nắm chặt. Để cánh chủ chiến trong triều đình đỡ
phản ứng, hiệp định này tạm để cho "Đại Nam" (Trung Kỳ) có quân đội
riêng.
Nhằm cắt hẳn cái dây buộc giữ mối quan hệ giữa Nam triều với Thanh
triều, Patơnốt yêu cầu nộp cho Pháp cái ấn bạc có bốn chữ "An Nam quốc
vương", do vua Thanh ban cho vua Nam. Đó là một bảo vật biểu hiện sự
công nhận của Thiên triều đối với thuộc quốc. Có thể nhà Thanh dựa vào
