CẦN VƯƠNG, ĐÔNG DU
Bút Ngữ
www.dtv-ebook.com
Chương 15
Tin Gácnhê chết điện vào Gia Định và sang Pari. Thống đốc Đuypơrê
đứng ngồi không yên. Ông nhận được điện của Bộ Thuộc địa Pháp: "Ông
hãy rút bằng mọi cách để ký một hiệp ước nhằm trả lại thành Hà Nội cho
người An Nam. Bởi vì, tôi xin nhắc lại với ông rằng: Chính phủ Pháp đòi
hỏi một cách tuyệt đối là không thể chiếm đóng lâu dài, tất nhiên cũng
không thể chiếm đóng mãi mãi bất cứ một bộ phận nào của xứ Bắc Kỳ".
Đuypơrê ngẫm nghĩ tưởng như nát óc về bức điện với lời lẽ dứt khoát
đó.
Ông biết Chính phủ Pháp đang lo ngại về tình hình trong nước. Cách
đây 3 năm (1870) nước Pháp bị nước Đức tiến công. Hoàng đế Napôlêông
III kéo cờ hàng và bị người Đức bắt giam cùng với chục vạn quân. Sau đó,
dân Pháp đòi phế truất Napôlêông. Chính phủ mới lên thay, ký hiệp ước
đình chiến với Đức, phải cắt hai tỉnh của Pháp cùng 5.000 triệu quan tiền
chiến phí nộp cho Đức. Tới nay nước Pháp vẫn đang đầy rẫy khó khăn. Vì
vậy Chính phủ Pháp không muốn gây thêm việc ở xa. Vừa qua, Pari đã
điện cho Đuypơrê là không đồng ý đánh chiếm Bắc Kỳ. Nhưng ông đã trót
đâm lao nên phải theo lao. Nay buộc phải rút mũi lao ấy lại, vì không có
tăng viện từ Pháp. Riêng lực lượng ở Nam Kỳ không thể tiếp tục đánh Bắc
Kỳ.
Cần rút còn vì một thực tế khắc nghiệt: Gácnhê chết, quân Pháp ở Hà
Nội hoang mang. Quan quân và dân chúng Bắc Kỳ đang nổi dậy phản công
ở vùng trung châu và uy hiếp từ trung du xuống. Đám quân của Gácnhê và
Đuypi có thể sẽ không chống lại được một tình thế rất nguy hiểm, nếu vua
