Mật thám theo dõi sát sao. Chúng ghi từng buổi diễn thuyết của Phan
Chu Trinh. Chúng để ý người của Hội Đồng Minh Trung Quốc bí mật đến
Hà Nội (đoán là Tôn Văn) được Đông Kinh Nghĩa Thục ngầm giúp, tìm
Hoa kiều làm cơ sở. Trường này còn dùng Lê Đại dịch bản "Hải ngoại
huyết thư" từ chữ Hán sang quốc ngữ, in thạch, gửi đi nhiều nơi. Ra tờ
"Đăng cổ tùng báo", do Đào Nguyên Phổ chủ biên, ca ngợi các anh hùng
nước ta đánh đuổi ngoại xâm, cùng những danh nhân, giai thoại của nước
nhà...
Lúc đầu, nhà cầm quyền Pháp tưởng cho Đông Kinh Nghĩa Thục hoạt
động là nêu được chiêu bài về thực hiện dân quyền; là đưa được tay chân
vào một tổ chức yêu nước, nhằm dần dần biến cả tổ chức này thành của
chúng...Nhưng từ một cái trường Đông Kinh ở Hà Nội, đã biến thành mấy
chục trường Đông Kinh ở nhiều tỉnh, với những hoạt động nhiều biến hóa,
đáng lo ngại.
Chưa đủ chứng cớ để bắt những người chủ chốt của Đông Kinh Nghĩa
Thục, nhà cầm quyền vẫn tạm để cho họ được ngoài vòng cương tỏa. Họ
vẫn có thể đi lại, trò chuyện, bàn luận. Rằng cái sắc lệnh dân quyền của
Pháp ban bố tại nước Nam chỉ là để tuyên truyền chứ không thực hiện.
Đông Kinh Nghĩa Thục chỉ mới chớm làm việc khai thông dân trí, thực tập
văn minh, mà đã bị nghi ngờ...
