Dân thêm tức, hai ngày sau kéo đến tòa sứ tỉnh Quảng Nam tụ tập rất
đông. Công sứ Sáclơ chỉ cho sáu người đại diện vào tố cáo. Nghe xong,
Công sứ hứa sẽ xét, nhưng lại bắt luôn sáu người đó. Dân không nghe lời
hứa; đòi thả người mình. Lính dùng roi mây, báng súng đánh dân. Dân kéo
đến đông hơn, tiếp tế cơm nước cho nhau, bám quanh tòa sứ. Nhiều người
biểu tình qua các phố phường. Đường sá tắc nghẽn. Đêm xuống, họ nằm la
liệt góc sân, vỉa hè. Bốn ngày liền, trên một vạn dân vây quanh các dinh
Công sứ và Tổng đốc.
Truyện được biên .t.ập tại iread.v.n.
Quan Pháp, quan Nam khó đi lại bàn bạc, nhưng vẫn kết án tù chung
thân sáu người. Dân chúng căm phẫn, luân phiên chia nhau làm hai, ba
đoàn, mỗi đoàn bám quanh tòa sứ một ngày đêm, lúc nào cũng gây ồn ào,
huyên náo. Đoàn này lên thay, đoàn kia quay về, luân phiên, kéo dài hơn
một tháng.
Phối hợp với dân gây rối ở tỉnh, dân các phủ, huyện cũng đấu tranh
mạnh mẽ. Tri phủ Điện Bàn bị đoàn biểu tình đẩy lên xe, kéo đi trả cho
quan Tây. Lính xúm lại cứu Tri phủ, gây cảnh nhốn nháo, khiến ba người
dân rơi xuống sông chết.
Căm thù dâng cao, dân bắt Đề Sự, tên coi phu làm đường gian ác,
đánh người tàn tệ. Hắn sợ quá, chết ngất. Chánh tổng Trần Quát bị đốt râu,
đẩy xuống sông, bơi lóp ngóp. Tổng đốc Quảng Nam buộc phải đi với dân
đến tòa sứ Pháp đòi giảm sưu thuế... Công sứ Pháp phải hứa cách chức Tri
huyện Đại Lộc và không tăng thuế nữa.
Dân mệt mỏi tạm ngưng cuộc đấu tranh. Bọn cầm quyền sau những
ngày bàn mưu tính mẹo, lại quay ra đàn áp nhân dân. Một mặt chúng cho
những viên quan ít tiếng xấu đi "hiểu dụ", khuyên dân yên phận làm ăn.
Mặt khác cho lính đi lùng bắt hoặc bắn chết những người hăng hái đấu
tranh. Một tên sĩ quan Pháp bắn sáu người dân ở chợ Ái Nghĩa. Chúng phá
