nhẫn chịu mọi ngón đòn hiểm độc, để chúng đánh chán tay, nản lòng thì
thôi. Chúng đánh chết thì chết, chứ không thể làm lộ đường đi và cơ sở của
mình.
Nửa năm sau đó, viên Thống sứ Bắc Kỳ lên kinh lý vùng Vĩnh Yên.
Người Pháp vốn không ưa Đề Kiều, nhưng để Kiều bỏ chống đối, họ ve
vuốt lôi kéo. Kiều có đòi hỏi gì cho bản thân hoặc cho dân chúng trong
vùng, xét không hại, họ vẫn cho. Lần này Kiều biết Đoan bị bắt, liệt vào tội
nặng, Kiều vẫn làm giấy bảo lĩnh cho Đoan. Thống sứ tỏ ra rộng lượng, nể
lời Kiều, tha Đoan nhưng với hai điều kiện: - Một là, Đoan phải sống tại
đây để Kiều tiện cai quản. Hai là, chịu sự kiểm soát của Công sứ Vĩnh Yên,
mỗi tháng hai lần Đoan phải lên trình diện.
Kiều bảo Đoan cứ nhận như thế rồi sẽ liệu. Kiều cho Đoan đến làm ở
đất khai hoang của mình là ấp Tam Lộng. Bề ngoài Đoan là người trông coi
nông phu cày bừa, cấy gặt, không dính dáng đến sổ sách bút mực. Bên
trong, Đoan vẫn được coi là cậu Ấm - con vị ân nhân của Kiều. Tháng một
vài lần, Kiều cưỡi ngựa xuống đây, xem xét việc làm ăn của ấp mới, quát
nạt người này, hạch sách người kia, kể cả Đoan. Nhưng hễ có dịp là Kiều
trao cho Đoan cái nhìn thiện cảm.
Bị giam lỏng ở đây, Đoan bực tức muốn tìm cách trốn. Nhưng e phiền
phức cho Kiều, Đoan lại phải cân nhắc. Sống với những người nông phu ít
nói, chăm làm, tưởng họ chả biết gì đến việc bên ngoài. Không ngờ trong
bọn họ có Cai Bá vốn là nghĩa quân của Kiều, đã từng dự trận Khả Cửu,
từng gặp Đoan khi xuống vui tết với anh em. Một hôm mưa to, tránh ướt
trong một cái lán, Cai Bá gặp Đoan, anh ta làm như không quen biết, cất
giọng ngâm câu thơ của Đoan: - Mừng tuổi, chè xanh hơi ám khói / Đón
xuân, rượu sắn có mùi khê / Chim núi hót nhiều mà chẳng chán / Hoa rừng
thơm mãi vẫn còn mê...
Đoan nghe rồi nhìn Bá, thận trọng, dò xét. Sau đó nhận ra nhau, hai
người trở nên thân mật. Bá tìm thêm được vài người cũ giới thiệu với
