Đoan. Thế là ở nơi giam lỏng, Đoan có một nhóm người đồng tâm đồng
chí. Rồi Đoan thấy mình ở đây không phải là vô ích. Phải tìm người mà kết
liên, tìm việc mà làm. Chỉ sợ không giữ được ý chí. Có chí thì ở trong tù
cũng tìm ra lối thoát.
Đoan bỗng nhớ lại lần gặp cụ Đề Thám, nghe cụ nói về sự cần thiết
phải làm đồn điền. Đó không chỉ là kế hoãn binh mà còn là việc làm để lấy
lương nuôi quân. Đất đai rộng, chỉ bỏ Công sức vào là thành thóc gạo, lợn
gà. Đánh giặc phải có quân. Quân phải có lương mới ăn no đánh mạnh. Hội
Duy Tân muốn có quỹ lớn, kho to, chi nhiều, thì cũng phải khai hoang làm
ruộng, chứ không thể chỉ trông vào quyên góp.
Không còn coi đây chỉ là chỗ mình bị giam lỏng, Đoan chuyển sang
nghĩ cách làm ăn. Đoan gần gũi người trưởng ấp, nghe họ nói, xem họ làm
để học lỏm. Còn nhỏ Đoan đi học, lớn lên gần đồng ruộng không nhiều,
nay mới thấy nghề nông cũng lắm công phu, nhưng chẳng khó tới mức
không làm nổi. Rồi Đoan nghĩ tới việc sẽ lập một cái ấp nào đó do Hội trao
cho, lấy thóc gạo, trâu bò, gà lợn cung đốn cho anh em mình.
