với sự xuất hiện của người phương Tây, người dân đã bắt đầu trồng trọt hai
loài cây chiến lược: cây bông và cà phê.
…………… Ngày hôm nay, kinh thành Phú Xuân đón một đoàn khách
lạ. Họ đến từ một chiếc chiến thuyền lớn có tên gọi “Người khai sáng”.
Đây là một đại thuyền với một trăm lẻ sáu khẩu đại pháo đặt trên boong.
Dẫn đầu là một người đàn ông Anh Cát Lợi cao lớn tên Mã Kim Đa.
- Hoàng thượng có chỉ truyền sứ bộ Anh Cát Lợi tấn kiến.
Bước vào chính điện, Mã Kim Đa trong bộ lễ phục Anh Cát Lợi màu đỏ
cùng dáng người cao lớn trở nên cùng nổi bật. Đối diện Toản cùng bá quan,
với một thái độ khinh khỉnh sau khi thấy quốc vương chỉ là một đứa bé
mười ba tuổi, ông ta cúi chào bằng một câu tiếng Trung Quốc:
- Thần, Mã Kim Đa thay mặt Sứ bộ Anh Cát Lợi xin triều kiến Bệ hạ.
- You are General Mark Downing, aren’t you?
Toản đáp lời với một câu nói tiếng Anh rất chuẩn. Cậu hiểu rõ cần phải
làm điều này nếu như muốn lấy được kính trọng của ông ta. Tất nhiên,
không cần phải nói điều này làm ông ta kinh ngạc biết chừng nào. Thậm
chí, trong triều, trừ ra Nguyễn Thiếp cùng Phan Huy Ích, không ai dám tin
được Toản có thể nói chuyện với một người Anh Cát Lợi bằng chính thứ
tiếng của họ. “Càng bất ngờ hơn là y biết ta là một Tướng quân”, Mã Kim
Đa thầm nghĩ.
Tại sao Toản lại biết rành rẽ về người này? Cậu lại nói đúng tên gốc
bằng tiếng Anh Cát Lợi chứ không phải là tên phiên âm như bá quan trên
điện. Thật cũng không có gì khó hiểu nếu như biết Toản là người đến từ thế
kỷ hai mươi mốt. Trong một dịp tình cờ, Toản đã đọc được một tư liệu nói
có một đoàn sứ bộ nước Anh đã từng ghé thăm Đại Việt vào giữa năm
1793. Khi đó, vua Đại Việt là Cảnh Thịnh đã ban cho sứ bộ hai tờ Quốc thư
