19
T
rong khi ông đi về chỗ của mình, sự im lặng bao trùm phòng họp. Có
thể nói chính xác hơn là những sự im lặng bao trùm phòng họp. Nhà bác học
chỉ phân biệt được một sự im lặng trong cả khối đó: sự im lặng xúc động.
Ông không ngờ rằng dần dần, lặng lẽ như trong một bản xô nát chuyển từ
giọng này qua giọng khác, sự im lặng xúc động đang chuyển thành sự im
lặng ngượng ngùng. Mọi người đều hiểu rằng cái ngài có cái tên khó đọc
này đang xúc động với chính mình đến mức ông đã quên cả đọc bản tham
luận trình bày cho cuộc họp biết những phát hiện về những loài ruồi mới. Và
tất cả đều thấy sẽ là bất lịch sự nếu nhắc ông nhớ tới việc đó. Sau hồi lâu do
dự, vị chủ tịch đằng hắng và nói: “Tôi xin cám ơn ngài Tchécochipi... (ông
dừng lại giây lát để dành cho vị khách này cơ hội nhớ lại lần cuối)... và bây
giờ xin mời diễn giả tiếp theo”. Khi đó sự im lặng tạm bị ngắt quãng bởi một
tiếng cười cố nén lại ở cuối phòng họp.
Mải suy nghĩ, nhà bác học Czech không nghe thấy cả tiếng cười cả bản
tham luận của người đồng nghiệp. Các diễn giả khác thay nhau lên đọc cho
đến khi tới lượt một nhà bác học Bỉ cũng nghiên cứu về ruồi như ông thì ông
mới chợt tỉnh: lạy Chúa, ông đã quên đọc bản tham luận của mình! Ông cho
tay vào túi, năm trang giấy vẫn còn ở đây cho thấy không phải ông đang mơ.
Má ông nóng lên. Ông thấy mình lố bịch. Còn có thể cứu vãn được
điều gì chăng? Không, ông biết là không thể cứu vãn được gì nữa cả.
Sau một lúc xấu hổ, ông cảm thấy được an ủi bởi một ý nghĩ lạ lùng:
thật sự là ông lố bịch; nhưng không có gì tiêu cực, không có gì nhục nhã hay
làm mếch lòng ở đây cả, sự lố bịch này càng làm tăng thêm sự buồn bã cố
hữu của đời ông, do đó càng làm cho số phận ông đáng buồn hơn nữa, và
như vậy là càng lớn lao và đẹp đẽ hơn lên.
