phải biết, và đây chỉ nêu lên một vài trường hợp làm ví dụ cho người học có
cơ biến thông, bút mực không tài nào chép hết.
2. Hỏi: Những người mất một mắt, hoặc cụt một tay, cụt chân thì chẩn
đoán thế nào?
Đáp: Nhơn thân đã là tiểu thiên địa, lại là một guồng máy chạy bằng năng
lực tự động. Mỗi bộ phận nương tựa lẫn nhau mà thành thế quân bình. Tay
chân và mắt tuy là ba phần khác nhau, nếu khi hoặc mất cả hai mắt, hoặc
mất cả hai tay, hay mất cả hai chân thì thế quân bình của ba bộ phận ấy cũng
đã bị chênh lệch. Huống chi, chỉ mất một mắt hay một tay hoặc một chân thì
thế quân bình lại càng tế nhị hơn. Hãy đừng nói chi chỉ mất một bộ phận, mà
khi mới sinh ra, vì sơ ý để cho xương sọ méo lệch hẳn một bên thì cơ thể
đứa trẻ lớn lên cũng đã bị lệch lạc nhiều rồi. Đằng này, chân thuộc bộ Xích,
tay thuộc bộ Thốn, mắt thuộc trên Thốn thì lẽ dĩ nhiên khi mất bớt một phần,
mạch cũng theo đó mà lệch lạc. Nếu người học chẩn đoán theo Y Đạo, biết
nhìn trọn vẹn một con người, chớ không chết cứng cắt khứa từ lõm thì tự
nhiên có cơ biến thông, không thể nói sao hết.
3. Hỏi: Có những trường hợp bệnh thiệt, mà bệnh tượng thì nằm ở dưới,
mạch tượng lại ứng ở trên, hoặc bệnh tượng nằm dưới bên phải mà mạch
tượng lại ứng bộ trên bên trái. Và cũng có khi ngược lại, bệnh ở dưới bên
trái, mạch tượng ứng bộ trên bên phải. Như thế phải theo đàng nào?
Đáp: Nhơn thân tiểu thiên địa, mà bầu trời đất của thiên địa đối với trực
giác ngoại quan là một bầu tròn rỗng, hướng Đông đối chiếu với hướng Tây,
Nam Bắc cũng thế. Cho nên trong Đông có Tây, trong Tây có Đông, trong
Nam có Bắc, trong Bắc có Nam. Hễ có chánh thì có dối, cho nên khi thu vào
con người những điều kiện mà giác quan, lý trí có thể sờ mó tới được đều
chỉ là hữu hạn, vị tất đã nhập được vào tế vi! Cho nên có lắm điều không thể
dùng cách diễn đạt thông thường mà hiểu được. Tuy nhiên, cái đạo điều
chỉnh của y khoa cốt sao cho thật linh động, thuận với trật tự thiên nhiên để
lấy lại thế quân bình. Muốn biết thế quân bình như thế nào thì phải biết được
cái thường, như thế đến khi biến mới biết được là biến. Dù ở lĩnh vực khí
sắc, âm thanh, triệu chứng, hay mạch tượng cũng đều có thế thường của nó.
