Ví dụ: đã là bệnh thiệt, bệnh tượng lại ở dưới bên phải, mà mạch tượng hiện
biến ở trên bên trái, thì cứ theo thế mất thăng bằng của mạch mà điều chỉnh
là bệnh tất khắc khỏi… Tuy nhiên có những lúc chứng giả mạch thiệt, hoặc
chứng thiệt mạch giả, hoặc mạch chứng đều thiệt, hoặc mạch chứng đều giả
mà bệnh mới thiệt… Những điều này đã nói ở trong Mạch Pháp Tâm Yếu,
phải nên đọc kỹ. Tuy nhiên, nếu một người thấu suốt môn chẩn đoán học Y
Đạo này, tường tận cả tứ chẩn, thì đây không phải là điều khó khăn nữa!
4. Hỏi: Có trường hợp hoặc trong bụng có bướu cứng, hoặc có nơi bị
bệnh có sạn như sạn mật, sạn thận, sạn bọng đái, thế là bệnh đã kết mà
mạch lại ứng theo tượng hư nhược, thì phải đối phó thế nào?
Đáp: Đây là những trường hợp bệnh đã trải qua một dặm đường dài, hoặc
ở trong tuổi già, cơ thể đã suy nhược, kết thành tà thiệt mà chánh hư. Trong
trường hợp này nếu chỉ nhắm vào bệnh tật mà chữa, thì bệnh chưa khỏi mà
người bệnh đã chết. Nếu chỉ chú trọng ở sự bồi dưỡng, thì cũng nhờ bồi
dưỡng mà bệnh tiến nhanh để chóng chết. Thử cử lên một ví dụ như trường
hợp bệnh Thận có sạn ở tuổi trẻ mạch thiệt thì chỉ cứ nhắm vào bệnh mà
công phá đúng cách là khỏi. Nếu là tuổi già, mạch nhược, sạn nhỏ, cũng
phải công bổ kiêm thi. Bằng như sạn to quá, dù tuổi trẻ cũng phải mổ lấy ra.
Tuy phải mổ lấy ra, rồi cũng phải uống thuốc. Vì mổ lấy ra không phải là
phép chữa bệnh sạn Thận. Huống chi tuổi đã già, sạn lại lớn, muốn giải phẫu
ít nhất cũng phải có một sự tiếp dưỡng cho sức khỏe tương đương rồi mới
mổ. Mổ rồi phải đối phó bằng cách nào lại là một giai đoạn nữa. Nếu không
làm như thế thì mổ để cho chóng chết, thôi thà chết mà còn nguyên vẹn còn
hơn. Đã là lương y không thể không biết.
5. Hỏi: Đối với Y Đạo, tất cả dụng cụ máy móc dùng để khám phá của
Tây y có đóng một vai trò quan trọng không?
Đáp: Đây là nói chuyện Y Đạo hiện đang ở cuối thế kỷ XX, tất nhiên phải
không thể có vật gì vô dụng, chỉ có biết dùng hay không biết dùng mà thôi.
Thí dụ: Đối với bệnh Nham (Cancer) thì giải phẫu, cắt thịt thử nghiệm,
chiếu quang tuyến, để kim Radium v.v… như Tây y đã làm, đều là chuyện
trong miễn cưỡng. Nếu biết được là miễn cưỡng thì dùng hay không dùng là
