bao nhiêu tỉ lần cái tiếng kêu phát xuất từ đáy lòng ấy đã thốt ra từ cửa
miệng các ông chồng sau tuần trăng mật của họ, có khi ngay cả hôm sau
ngày cưới cũng không chừng!
Tuy nhiên, chúng ta không đi sâu hơn vào vấn đề này, chúng ta chỉ muốn
chứng minh trong đời sống thực tế, các nhân vật tiêu biểu có vẻ như được
pha thêm nước lã, nhưng tất cả những anh Georges Dandin
Podcolioxin này vẫn còn, vẫn quay cuồng trước mắt ta dưới một sắc thái
loãng nhạt hơn. Rốt rồi, để chấm dứt luận cứ mà chúng ta đưa ra so sánh
với các lời bàn đăng trong các báo định kỳ, chúng ta nhận thấy các nhân vật
Georges Dandin như Molière
đã sáng tạo ra đó vẫn còn thấy trong đời
sống thực tại, dù là họa hiếm. Tuy nhiên, vấn đề vẫn còn ở trước mặt chúng
ta: đó là tiểu thuyết gia có thể làm gì được với những mẫu người “quá đỗi
tầm thường”, làm sao họ có thể trình bày mẫu người này một cách hay ho
cho độc giả tường lãm được? Gạt hẳn lớp người này ra khỏi tác phẩm là
một điều bất khả, vì bất cứ lúc nào, vô luận ở đâu, lớp người tầm thường đó
cũng là những khâu cần thiết trong chuỗi xích của cuộc đời người, nếu gạt
bỏ họ ra thì cuộc đời sẽ không còn quan niệm được lại nữa. Viết một cuốn
tiểu thuyết mà chỉ toàn một kiểu người, hoặc thậm chí những nhân vật lạ
hoắc, dù phục vụ mục đích lôi cuốn người đọc, là một điều phi thực và
cũng chẳng hay ho gì. Theo chúng tôi, nhà văn phải kiếm tìm ra những sắc
thái thú vị và có tính giáo huấn thậm chí ngay cả trong những kẻ tầm
thường. Đơn cử một ví dụ, dù chính bản chất của lớp người tầm thường chỉ
là những gì tầm thường bất di bất dịch; hay khá hơn, dù cho họ có nỗ lực
trầy vi sứt trán muốn vươn lên khỏi chỗ tầm thường thì rốt cuộc, đời họ vẫn
mãi mãi cáo chung trong chỗ tầm thường hoài hoài đó thôi, vì thế, lớp
người này đã nhận được một sắc thái điển hình riêng- đó là cái sắc thái
không chịu yên phận, cứ muốn trở nên độc đáo, độc lập, dù chẳng có một
manh mún tài sức nào để thực hiện cho nổi.
Tôi cũng xin thú thật rằng, trong câu chuyện của chúng ta đây cũng có
những nhân vật thuộc lớp người “tầm thường, xoàng xĩnh” trên mà tôi chưa
kịp thưa cặn kẽ cùng quý độc giả được. Những nhân vậy này là Varvara
