Chương
39
Đã một tuần trôi qua, kể từ ngày hai nhân vật chính trong câu chuyện của
chúng ta gặp nhau trên ghế đá xanh. Vào một buổi sáng quang đãng,
Varvara Ardalionovna Ptisyna đi thăm vài người bạn trở về nhà lúc mười
giờ rưỡi với vẻ ủ dột, đăm chiêu.
Có lắm kẻ thật khó dùng lời diễn tả được họ ngay với đầy đủ mọi sắc
thái đặc thù tiêu biểu nhất của họ; có những người ta hay gọi là những kẻ
“bình thường”, “giới đa số”, vì quả thật lớp người đó đã tạo nên đa số quần
chúng trong bất cứ xã hội nào. Trong tiểu thuyết và truyện, các văn nhân
hay chọn các mẫu người trong xã hội và miêu tả họ một cách hết sức ngoạn
mục, đẹp đẽ, đến nỗi rất hiếm khi ta gặp được họ trọn vẹn trong đời sống
thực tế, những mẫu người đó lại còn thật quá hơn cả đời sống thực tế này
nữa. Chẳng hạn một mẫu người như Podcolioxin
, có lẽ được thêu dệt
hơi quá, nhưng không hẳn là một chuyện bịa đặt. Bao nhiêu kẻ khôn ngoan
đọc qua nhân vật Podcolioxin của Gogol đều lập tức khám phá ra trong
đám bạn bè, quen biết của họ có bao nhiêu kẻ giống hệt nhân vật này khôn
tả. Trước cả Gogol, họ đã biết bạn bè họ giống nhân vật Podcolioxin, có
điều họ chưa biết đó là tên đặt cho bọn kia mà thôi. Trong thực tại, ít khi có
chàng rể nào lại nhảy ra cửa sổ trước giờ cưới, bởi vì, bỏ qua những khía
cạnh khác, hành động đó khó coi quá. Tuy nhiên, có lắm chàng rể, kể cả
những anh chàng khôn ngoan, sáng giá, trong thâm tâm họ cũng đồng tình
với tâm trạng anh chàng Podcolioxin trong giờ cưới của họ. Hẳn không
phải tất cả mọi đức ông chồng cứ mỗi bước lại la lớn lên: “Tu l’as voulu,
Georges Dandin!”
. Thế nhưng mà lạy Chúa! đã hàng triệu lần, hàng
