yên tĩnh, bà lão của tôi cũng đã một đi không trở lại, - tất nhiên câu chuyện
này cũng có ý nghĩa giáo huấn của nó; và đấy, đúng vào thời điểm đó, thay
cho giọt nước mắt tiễn đưa của một người trẻ tuổi là một gã chuẩn úy điên
khùng, hai tay chống nạnh, tiến hành đưa tiễn bà lão lúc lìa đời bằng những
lời mắng mỏ chua ngoa tục tĩu chỉ vì một cái đĩa chết tiệt! Không nghi ngờ
gì nữa, tôi là người có lỗi, và tuy đã rất lâu rồi, do chuyện xảy ra từ những
độ xa xưa và cũng do tính nết mình đã thay đổi, tôi vẫn coi hành động của
mình như hành động của một người nào khác, vậy mà vẫn lấy làm hối tiếc
mãi không thôi. Thành thử ra, tôi xin nhắc lại, tôi cứ lấy làm lạ, ừ thì tôi là
người có lỗi đi, nhưng cũng không hoàn toàn như vậy: Tại sao bà lão lại
chọn đúng cái thời điểm đó mà chết chứ? Tất nhiên chỉ còn có một cách
biện bạch: hành động đó giống như một hành động xuất phát từ lý do tâm
lý, nhưng dù sao tôi vẫn không yên lòng cho đến một ngày cách đây mười
lăm năm về trước, tôi đã bỏ tiền túi ra thu xếp cho hai bà lão mắc bệnh kinh
niên vào nhà từ thiện giúp họ đỡ khổ trong những ngày tháng cuối đời nhờ
được chăm sóc tử tế. Tôi đang tính chuyện lập một bản di chúc để góp vốn
làm những việc lâu dài. Đấy, chuyện của tôi chỉ có thế thôi, thưa quý vị.
Tôi xin nhắc lại rằng có thể tôi đã mắc nhiều lầm lỗi trong đời nhưng tôi
vẫn thực bụng coi đây là hành động bỉ ổi nhất trong suốt cuộc đời mình.
– Và thay cho cái hành động xấu xa nhơ nhuốc nhất đời, tướng công đã
thuật lại một trong những hành vi cao đẹp trong cuộc đời ngài; ngài đã chơi
xỏ thằng Ferdysenko đấy! - Ferdysenko kết luận.
– Thưa tướng quân, thực ra tôi cũng chẳng hình dung được là dù sao
ngài vẫn là người tốt bụng đâu, tiếc quá, - Nastasia Filippovna nói với
giọng khinh mạn.
– Tiếc ư? Sao lại thế? - Vị tướng vừa hỏi vừa cười rất dễ thương và
thong thả nhấp một ngụm sâm banh ra chiều đắc ý.
Nhưng lúc này đã đến lượt Afanasi Ivanovits, ông cũng đã sẵn sàng. Mọi
người đều nghĩ là ông cũng sẽ không từ chối như Ivan Pet’rovits vậy,
nhưng vì một vài lý do đặc biệt, họ chờ nghe câu chuyện của ông với vẻ tò
mò háo hức, chốc chốc lại liếc nhìn Nastasia Filippovna. Với phong thái
