CHÀNG NGỐC - Trang 295

gì đã ùa đến với tôi trên đất Nga; trước đây tôi thật chẳng hiểu gì về đất
nước, cứ như chỉ lẳng lặng mà lớn lên cùng năm tháng, và tôi đã hồi tưởng
về đất nước một cách quá viển vông trong suốt năm năm ấy ở nước ngoài.
Tôi cứ vừa đi vừa nghĩ: không, mình chưa vội lên án kẻ bán rao Chúa Jésus
ấy. Có trời biết những gì ẩn giấu trong những trái tim đã nẫu ra vì rượu ấy.
Một giờ sau, lúc trở về khách sạn, tôi đã bắt gặp một thiếu phụ bình dân tay
bế con nhỏ. Chị ta nom còn trẻ, đứa bé mới được một tháng rưỡi. Lần đầu
tiên trong đời, theo quan sát của chị ta, đứa bé nhoẻn miệng cười với mẹ.
Tôi để ý thấy chị ta bỗng kính cẩn đưa tay làm dấu thánh. “Bạn làm gì thế?
tôi hỏi” (Những ngày đó tôi rất hay hỏi chuyện mọi người). “Thì đấy, người
mẹ vui sướng như thế nào khi được thấy nụ cười đầu tiên của con mình thì
Thượng đế cũng hoan hỉ như thế khi từ trên thượng giới Người được thấy
một con người tội lỗi dốc lòng cầu nguyện Người’. Người thiếu phụ bình
dân ấy đã nói với tôi như vậy, gần đúng nguyên văn như vậy, có nghĩa là
nàng đã nói lên cả một luồng tư tưởng sâu sắc, tinh tế và kính tín biết bao,
thể hiện được toàn bộ thực chất của Cơ đốc giáo, tức là toàn bộ khái niệm
về Chúa Trời như người cha đẻ của chúng ta, về tình cảm của Chúa Trời
đối với con người như tình cảm của người cha đối với con đẻ, - tư tưởng
chủ đạo của Jésus! Một thiếu phụ bình dị đấy! Nàng là một người mẹ, đã
đành… mà biết đâu nàng lại chính là vợ của anh lýnh kia. Parfen này, tôi
nói ông nghe, ban nãy ông có hỏi tôi, vậy câu trả lời của tôi đây: đức tin
chẳng ăn nhập gì với bất cứ luận thuyết nào, sai lầm tội lỗi nào, chủ nghĩa
vô thần nào hết. Nó là một cái gì không nắm bắt được và mãi mãi không
nắm bắt được, các chủ nghĩa vô thần sẽ chẳng bao giờ tiếp cận được nó, đả
động được đến nó. Nhưng cái chính là ta sẽ nhận ra nó trong tâm hồn Nga
một cách thật rõ ràng và nhanh chóng, và đó là kết luận của tôi! Đó là một
trong những quan niệm đầu tiên tôi lĩnh hội được từ nước Nga của chúng
ta. Còn nhiều việc phải làm, Parfen ạ! Còn nhiều việc phải làm trên đất Nga
của chúng ta đấy, xin hãy tin tôi! Hãy nhớ lại những ngày ở Moskva, chúng
ta đã cùng nhau tụ tập, trò chuyện bao nhiêu… và tôi chưa hề, chưa hề có ý
định về đây vào lúc này đâu!. Và cũng chưa hề, chưa hề tính đến chuyện