Chương thứ chín
1.
Một ngày kết thúc bằng thảm họa, nhưng còn đêm, và đây là những gì
tôi còn nhớ từ đêm hôm ấy.
Tôi đoán đang là một giờ sáng lúc tôi ở ngoài đường. Đêm trong sáng,
yên tĩnh và băng giá. Tôi đi gần như chạy, rất vội, nhưng không phải về
nhà. “Về nhà mà làm gì? Phải chăng ta có nhà? Nhà là để sống, sáng mai ta
thức dậy là để sống - nhưng bây giờ còn có thể sống nổi sao? Cuộc sống đã
chấm hết, bây giờ không thể sống được nữa”. Thế là tôi lang thang ngoài
đường, hoàn toàn không phân biệt mình đi đâu, cũng không biết mình
muốn đến đâu. Tôi cảm thấy rất nóng, nên chốc chốc lại phanh áo lông ra.
Lúc ấy tôi có cảm giác không hành động nào còn có mục đích gì nữa. Và lạ
thay, hình như hết thảy mọi thứ xung quanh, kể cả không khí mà tôi đang
thở, cũng như từ hành tinh khác, tưởng chừng tôi đang ở trên Mặt trăng
vậy. Tất cả - thành phố, những người bộ hành, vỉa hè nơi tôi đang chạy, - tất
cả đã không còn là của tôi. “Này là quảng trường Cung Điện, này là nhà
thờ Isaakiev, nhưng mình chẳng liên quan gì đến chúng cả, tất cả không còn
là của ta. Ta có mẹ và Liza; nhưng bây giờ thì mẹ và Liza để làm gì? Tất cả
chấm dứt rồi, tất cả chấm dứt rồi, chỉ còn mỗi một chuyện - ta là kẻ cắp
vĩnh viễn thôi”.
“Lấy gì chứng minh ta không phải là kẻ cắp? Chẳng lẽ bây giờ có thể
làm việc đó? Bỏ chạy sang châu Mỹ chăng? Như thế thì chứng minh được
gì? Versilov sẽ là người đầu tiên tin rằng ta là kẻ cắp! “Ý tưởng” ư? Ý
tưởng nào? Bây giờ ý tưởng còn nghĩa lí gì? Năm chục năm, một trăm năm
sau, tôi đi đâu, vẫn sẽ có kẻ chỉ tôi mà nói: “Hắn ta là kẻ cắp”. “Hắn bắt
đầu ý tưởng của hắn bằng cách đánh cắp tiền ở sòng bạc…”
