giống hệt giọng tôi và cũng giơ ngón tay trỏ lên ngang mắt hệt như tôi. Anh
em tôi hôn nhau, nhưng khi Liza ra ngoài rồi, tim tôi lại nhói đau.
2.
Ở đây tôi ghi nhận cho mình điều này: có những khoảnh khắc trong
lúc săn sóc Liza, tôi nảy ra trong óc hàng loạt ý nghĩ bất ngờ và tôi thậm
chí rất hài lòng về chúng. Tôi nghĩ, làm gì mà mình cuống lên thế? Tất cả
mọi người đều như thế hoặc gần như thế. Liza như thế thì đã sao? Mình là
ai, mình phải cứu vãn “danh dự cho gia đình” chắc? Tôi ghi mấy dòng này
để chứng minh tôi còn hết sức ngây thơ trong việc nhận thức thiện ác. Tôi
biết rằng Liza bất hạnh, mẹ tôi bất hạnh, và tôi biết điều đó bằng tình cảm
khi tôi nghĩ đến họ; bởi vậy tôi cảm thấy tất cả những việc xảy ra đều
không tốt.
Bây giờ tôi nói trước, rằng các sự kiện từ hôm đó đến trận ốm khủng
khiếp của tôi diễn ra với tốc độ chóng mặt, khiến bây giờ nhớ lại, chính tôi
cũng ngạc nhiên không hiểu làm sao mình có thể đứng vững, tại sao số
phận không đè bẹp tôi. Chúng làm cho trí óc tôi, thậm chí cả tình cảm của
tôi, trở nên bất lực; và giả dụ cuối cùng tôi không đứng vững, tôi phạm tội
(điều này suýt nữa đã xảy ra), thì rất có thể các vị bồi thẩm cũng sẽ thanh
minh cho tôi. Nhưng tôi sẽ cố gắng miêu tả một cách có trật tự, dù tôi xin
nói trước rằng hồi ấy các ý nghĩ trong óc tôi hết sức lộn xộn. Các sự kiện
dồn dập như gió ào tới, và các ý nghĩ của tôi quay cuồng lả tả như lá khô
mùa thu. Vì tôi hợp thành từ các ý nghĩ của người khác, nên tôi chẳng biết
tìm đâu ra ý nghĩ của mình để đi tới một quyết định độc lập. Người hướng
dẫn lại hoàn toàn không có.
Tôi quyết định đến gặp công tước vào buổi tối để thương lượng hoàn
toàn tự do về mọi chuyện; còn từ giờ đến tối tôi sẽ ở nhà. Nhưng sẩm tối thì
tôi lại nhận được qua bưu diện thành phố một bức thư của Stebelkov, vỏn
vẹn ba dòng, với “đề nghị tha thiết nhất” hãy đến gặp lão ta vào hồi mười
một giờ sáng ngày mai vì “có những việc cực kỳ quan trọng mà cậu tới sẽ
