hiếu chiến, thấp hơn các đối thủ cạnh tranh và cuối cùng đẩy họ ra khỏi ngành.
Kết quả là cartel này đã đưa Indonesia trở thành nhà sản xuất nổi bật trong lĩnh
vực thương mại gỗ dán toàn cầu. Năm 1980, Indonesia chỉ chiếm 7% thị phần
xuất khẩu gỗ dán trên thế giới. Đến năm 1991, con số này đã tăng lên tới 79%.
Hasan tăng cường củng cố quyền kiểm soát cá nhân đối với ngành gỗ bằng cách
thành lập nhiều công ty thương mại cho các thị trường xuất khẩu khác nhau vốn
được Apkindo trao cho nhiều đặc quyền nhập khẩu gỗ dán. Ước tính hơn một
nửa tổng sản lượng gỗ dán nhiệt đới xuất khẩu trên thế giới đều qua tay Hasan.
Trong một nghiên cứu chi tiết về Hasan và Apkindo, Christopher Barr cho rằng
Hasan đã đặt mình một cách hữu hiệu giữa các nhà sản xuất gỗ dán Indonesia và
thị trường toàn cầu, trong một tiến trình “đảm bảo lợi nhuận hết sức quan trọng
cho chính bản thân ông ta, cho gia đình Suharto và cho những nhân vật quân sự
mà Hasan được gắn theo”.
Có lẽ Hasan đã tự diễn tả điều này chính xác nhất
tại một trong những cuộc chơi gôn kỳ lạ nhất lịch sử giữa Hasan, Suharto và
ngôi sao hành động Hollywood Sylvester Stallone. Hasan sau này kể lại: “Tôi
nói với anh chàng Rambo (Sylvester Stallone) rằng ‘Tôi là Chúa tể rừng xanh’.”
Hasan khẳng định ông chưa bao giờ giữ bất kỳ vai trò kiểm soát nào trong
ngành gỗ của Indonesia. Ông nói Apkindo không phải là một cartel mà chỉ đưa
ra hướng dẫn cho các nhà xuất khẩu địa phương. Hasan phủ nhận cáo buộc cho
rằng ông thực sự có kiểm soát một mạng lưới các công ty được đặc quyền tiếp
thị gỗ dán của Indonesia. Ông cũng nhấn mạnh Suharto chưa bao giờ can thiệp
để ban cho ông các hợp đồng nhượng quyền khai thác rừng. “Tôi chỉ cố gắng
phát triển ngành gỗ trong nước mà thôi,” Hasan phân bua.
Dù mức độ ảnh hưởng thực sự của Hasan đến ngành gỗ như thế nào đi chăng
nữa thì mối quan hệ của Suharto với các doanh nhân như Hasan cũng gây hại
đến danh tiếng và tính hợp pháp của chế độ Trật tự mới. Ở khắp các lĩnh vực
rộng lớn của nền kinh tế Indonesia, một nhóm nhỏ các doanh nhân có quan hệ
thân thiết với chế độ Suharto có khả năng lợi dụng mối quan hệ của họ để xây
dựng nên những đế chế kinh doanh khổng lồ. Nhóm “thân hữu” trở thành biểu
tượng cho sự thiếu minh bạch, tệ nạn tham nhũng và “ưu ái cho người thân
quen” của chế độ. Câu chuyện về Hasan và những người bạn thân hữu cùng hội
