cùng thuyền với ông này đã lẩn tránh một câu hỏi quan trọng về việc Phép màu
đã hiện ra như thế nào ở những quốc gia khác nhau. Việc chính phủ ưu ái cho
một số doanh nhân hay doanh nghiệp nhất định là đặc điểm tiêu biểu đã thành
chuẩn mực của Phép màu, đặc biệt là của “mô hình châu Á”. MITI có con cưng
keiretsu của mình, Park Chung Hee có Chung Ju Yungs. Chính phủ các nước
trong khắp khu vực đã cho các công ty hoạt động trong những dự án ưu tiên có
quyền tiếp cận tín dụng rẻ và nhiều đặc quyền khác. Vậy điều gì tạo nên sự khác
biệt giữa những doanh nhân và doanh nghiệp được ưa thích lựa chọn của
Suharto với những “doanh nghiệp” con cưng nói trên? Vì sao quan hệ giữa
chính phủ và doanh nghiệp ở một số nền kinh tế được coi là tích cực nhưng ở
một số nền kinh tế khác bị đánh giá là tiêu cực?
Những điểm khác biệt giữa vai trò của nhóm “thân hữu” ở Indonesia với
những doanh nhân được nhà nước hậu thuẫn ở các nước khác là yếu tố then chốt
quyết định sự nghiệp phát triển của đất nước Indonesia. Thứ nhất, nhiều quyền
lợi ưu tiên trao cho những người thân quen là đặc quyền thượng mại, phân phối
và sản xuất những mặt hàng quan trọng đối với nền kinh tế. Trong một vài
trường hợp, những người thân quen với Suharto sử dụng những đặc quyền này
để tạo dựng nên những doanh nghiệp thành công. Tuy nhiên, các đặc quyền này
thường cho phép họ thu tóm nhiều khoản lợi nhuận kếch sù, cao hơn những gì
mà họ có thể đạt được nếu hoạt động trong môi trường cạnh tranh mở. Cái cách
mà Hasan tự đặt mình vào vị trí cao nhất trong lĩnh vực thương mại gỗ dán là
một ví dụ hoàn hảo. Các hoạt động của nhóm “thân hữu” thường gây ra hậu quả
là trút thêm gánh nặng hao phí và sự vô hiệu quả lên nền kinh tế, khiến cho
Indonesia kém sức cạnh tranh hơn. Thứ hai, Suharto đã cho phép những người
thân quen của mình mở rộng phạm vi hoạt động kinh tế bất chấp họ có thành
công trong việc xây dựng những ngành nghề có khả năng cạnh tranh quốc tế hay
thúc đẩy sự tiến bộ nói chung của nền kinh tế hay không. Park Chung Hee có
thể bảo vệ các công ty mà ông cho là đóng vai trò hạt nhân trong chương trình
công nghiệp hóa của mình nhưng ông cũng thường đòi hỏi Chung Ju Yung và
những chaebol khác phải đáp ứng những chuẩn mực cao. Nếu họ không chịu
phát triển đi lên, thoát khỏi tình trạng nhỏ bé, yếu ớt, ông sẽ gạt bỏ họ . Một
nhân tố không thể thiếu đằng sau thành công của “mô hình châu Á” là sự nhất
