thông qua việc “Ấn Độ trở thành một người chơi chính có tầm vóc toàn cầu ở
sân chơi kinh tế thế giới”.
***
SINGH ĐÃ ĐạT ĐƯợC mục tiêu đó. Sự nổi lên của Ấn Độ đã gây ra một
niềm phấn khích, thu hút sự chú ý lẫn lo ngại gần như nhiều ngang với sự trỗi
dậy của Trung Quốc. Ấn Độ được nhìn nhận tại Mỹ và châu Âu như một mối đe
dọa lớn khác nổi lên từ trật tự kinh tế hiện hành. Với tương lai vươn lên tương
tự nhau, Ấn Độ và Trung Quốc đã và đang xuất hiện cùng nhau trong một từ mà
giới kinh tế và doanh nhân thường gọi vắn tắt đơn giản tên hai nước là
“Chindia”.
Xét về nhiều mặt, Trung Quốc và Ấn Độ tuy hai mà một. Cả hai đều có dân
số thuộc hàng đông nhất thế giới với tổng số là 2,4 tỉ người, tức chiếm trọn 1/3
toàn bộ dân số toàn cầu. Cả hai đều có những nền văn minh cổ xưa nhất, tiên
tiến nhất và có nhiều ảnh hưởng nhất của lịch sử. Tư tưởng nho giáo, chữ viết
tượng hình, lối kiến trúc khá cầu kỳ của Trung Quốc đã lan rộng khắp Đông Á
và vẫn còn bám rễ trong đời sống ngày nay; di sản tôn giáo của Ấn Độ (đạo
Hindu và đạo Phật) đã để lại dấu ấn của nó từ Afghanistan cho tới Nhật Bản.
Những điều ảnh hưởng về nghệ thuật của Ấn Độ cũng có thể thấy ở khắp Đông
Nam Á, chẳng hạn như trong các ngôi đền Angkor đầy ấn tượng ở Campuchia.
Trong thời hiện đại, Trung Quốc và Ấn Độ đều chủ ý đứng ngoài phong trào cải
cách kinh tế đáng kinh ngạc diễn ra ở khắp nơi xung quanh họ trong nhiều thập
niên cho đến khi những cuộc khủng hoảng đã buộc các nhà lãnh đạo ở hai nước
này phải từ bỏ những mô hình phát triển thất bại của mình và đánh bạo theo
đuổi một tiến trình cải cách cơ bản lâu dài. Nguyên nhân gây ra tình trạng trì trệ
kinh tế của Trung Quốc và Ấn Độ cũng tương tự nhau dù bản thân hai nền kinh
tế khác nhau rất xa về cấu trúc. Ở Trung Quốc, nhà nước chừa lại rất ít không
gian cho doanh nghiệp tư nhân hoạt động; nhà nước sở hữu và kiểm soát gần
như tất cả mọi thứ. Chế độ của Ấn Độ có nhiều điểm tương đồng với những hệ
thống nghiêng về chủ nghĩa xã hội “hỗn hợp” của châu Âu. So với ở Mỹ, nhà
nước tại Ấn Độ đóng vai trò lớn hơn trong nền kinh tế và chi phối những lĩnh
vực chính như năng lượng, giao thông và viễn thông. Tuy nhiên, khác với Trung
