Bạn bè từ các trang trại hay từ Nairobi cũng đến chơi nhà tôi. Hugh Martin,
làm ở Sở Địa Chính, từ Nairobi ra trò chuyện cho tôi vui. Ấy là con người
tài hoa, thông thạo các thư tịch cổ và tại đây, trải qua cuộc đời thanh bình
của nghiệp công chức miền Đông
, ngoài nhiều thứ khác, anh đã nâng cao
được năng lực bẩm sinh để vào vai một ông Phật Di lặc. Anh gọi tôi là
Candide, tự nhận mình là tiến sĩ Pangloss
ham hiểu biết của đồn điền,
luôn kiên quyết, điềm tĩnh bám rễ trong xác tín về bản chất xấu xa, đáng
khinh của con người cũng như vũ trụ, và mãn nguyện trong niềm tin ấy, bởi
cớ gì lại không phải thế cơ chứ? Họa hoằn lắm anh mới rời khỏi chiếc ghế
bành lớn một khi đã gieo mình ngồi phịch xuống. Với chai rượu và chiếc li
trước mặt, cùng bộ mặt thanh thản rạng ngời, Hugh Martin ngồi đó dẫn giải
và phát triển những luận thuyết của mình về cuộc đời, khiến chúng bừng
sáng lên bằng các ý tưởng sinh sôi nảy nở nhanh diệu kỳ như được bón
bằng phốt pho vậy. Quả đúng là một anh chàng đẫy đà, hạnh phúc với đời,
an lành ngơi nghỉ trong vòng tay Quỷ dữ, với dấu-chứng-thực-trong-sạch
của Quỷ đóng ở trán, thay cho vô số chứng thực Chúa ban.
Gustav Mohr, người Na Uy, trẻ trung, có cái mũi sư tử, từ đồn điền đang
trông nom phía bên kia Nairobi thường bất đồ đột kích nhà tôi vào buổi tối.
Là một nhà canh nông đầy nhiệt huyết, Gustav đã hỗ trợ tôi trong công việc
đồn điền bằng cả lời nói lẫn hành động, nhiều hơn bất kì ai ở đất nước này -
với tấm lòng nhiệt thành và giản dị như thể nông gia, hay người
Scandinavia, nghiễm nhiên là tôi mọi của nhau.
Suy nghĩ bỏng cháy trong tâm tưởng đã quăng anh tới đồn điền giống như
núi lửa phun ra đá vậy. Tôi đang sắp phát điên, Gustav bảo, giữa một đất
nước trông mong con người sống chỉ để bàn loanh quanh chuyện bò cùng
cây dứa sợi
, tại đây hồn tôi đang chết đói, tôi chẳng còn chịu thêm chút
nào được nữa. Vừa đến cửa anh đã cất lời và cứ thế hùng hồn diễn thuyết
một thôi một hồi tới quá nửa đêm về tình yêu, chủ nghĩa cộng sản, mại
dâm, Hamsun
, Thánh kinh, và không ngớt tự đầu độc bằng thứ thuốc lá
gớm ghiếc. Gần như chẳng bỏ gì vào bụng, cũng chẳng thèm nghe ai, nếu
tôi gắng xen vào dẫu chỉ một từ anh liền rít lên, mặt đỏ bừng ánh lửa nội
