Thi ca cho phép người làm thơ “nhẩy cóc” từ hình ảnh, trạng thái này qua
hình ảnh, trạng thái khác. Không nhất thiết phải có một chiếc cầu liên kết
đôi bờ. Chiếc cầu, nếu cần thiết phải có, sẽ do chính độc giả (tùy trình độ,
cảm quan) thiết lập. Ðó cũng là những khoảng trắng, mang tính liên tưởng
văn học mà, thi ca để dành cho người đọc.
Tỷ như một trong những câu thơ gây ấn tượng mạnh mẽ cho nhiều người, ở
trường khúc “Hà Nội phố” của Phan Vũ là:
“Ta còn em tiếng dương cầm
Trong căn nhà đổ...”
Nếu hình ảnh, âm thanh này xuất hiện trong một cuốn phim thì, đạo diễn
(Phan Vũ) trước (hoặc sau), phải có đoạn phim ghi lại hình ảnh ngôi nhà
thời nguyên vẹn. Hình ảnh người nữ, dương cầm thủ (dù chỉ dáng ngồi),
cùng cây đàn, tiếng đàn... Nhưng ở cương vị thi sĩ, tác giả chỉ cần dùng tính
từ “còn” người đọc sẽ liên tưởng tới những hình ảnh, âm thanh, chiếc đàn,
người chơi đàn đã... vắng. Mất.
Nói cách khác, “Hà Nội phố” của Phan Vũ, theo tôi, là một cuốn phim vĩ
đại, đánh dấu một giai đoạn, một thời kỳ Hà Nội. Nó cho Hà Nội, 1972 một
linh hồn giữa khi cảnh vật, con người đã tiêu trầm hồn, tính.
Bài thơ của họ Phan còn cho thấy tương tác máu, thịt giữa hai loại hình
nghệ thuật. Một liên-ảnh, một hợp hôn không thể tốt đẹp hơn, rực rỡ hơn
giữa nghệ thuật và, văn học.
Ðịnh mệnh của “Hà Nội phố,” do đấy, tôi nghĩ, là định mệnh bất phân ly
một phần lịch sử Hà Nội.
Hơn một lần tôi nói với T. về ước ao, một trưa nào, không cần Ðoàn Thạch
Hãn giới thiệu mà, chính chúng tôi sẽ là người mời Hãn, mời Hà Quang
