CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 150

phiếu. Kiểm soát tín dụng càng cởi mở giữa các quốc gia thì con người ta
sẽ tung ra phát hành thượng vàng hạ cám.. biến chúng thành chứng khoán,
trái phiếu, phái sinh. Sự phát triển theo hướng chứng khoán hóa đó quả đã
"làm thay đổi bản chất của các thị trường tín dụng", Henry Kaufman,
chuyên viên kinh tế phố Wall cho biết.
Đó cũng là điều dễ hiểu. Thời trước, những khoản cha mẹ của bạn vay mua
nhà, mua xe, nợ thẻ tín dụng, bảo hiểm nhân thọ và thậm chí những khoản
chính phủ Brazil vay từ ngân hàng của cha mẹ của bạn, tất cả đều không
được giao dịch tự do trên các thị trường mở. Chúng chỉ nằm trong các tài
khoản cố định trong các ngân hàng hay các công ty bảo hiểm, có giá trị
không đổi, được cầm giữ cho tới lúc đáo hạn. Nhưng cho tới những năm 80
tất cả những khoản vay đó được chứng khoán hóa, quy tụ lại và được bán
ra trong hình thức trái phiếu, được bán cho bạn và tôi và người cô của bạn,
cho bất cứ ai. Các trái phiếu được phép trao đổi, mang giá trị bằng tiền, và
của chúng lên xuống tùy thuộc vào mức độ lời lỗ của chính trái phiếu, vào
sức khoẻ của các nền kinh tế, vào mức lãi của chúng trong tương quan với
các tài sản khác. Hiệu ứng dây chuyền, theo Kaufman, cho thấy sự chứng
khoán hóa đó đã mở ra một nguồn tài sản rất lớn, hàng ngàn tỷ đô-la mà
trước đó chưa bao giờ được giao dịch, chưa bao giờ trở thành trái phiếu -
"đưa vào thị trường thanh sát trong bối cảnh nhiều đổi thay". Tình trạng đó
đã làm xuất hiện sự đa dạng trên thị trường tài chính - tạo dựng thêm nguồn
thức ăn phong phú cho Bầy Thú Điện Tử - và cũng tăng mức độ dao động
trong giá trị của tài sản trước đây chưa từng được giao dịch.
Những con bào tót đi đầu trong bầy thú chính là loại có thể đưa ra những
giải thích hay nhất. Chúng nhớ lại cái thời Chiến tranh Lạnh, chúng được
gặm cỏ trên những mảnh ruộng bị hàng rào cắt xẻ ra sao. Leon Cooperman,
cựu Giám đốc chuyên trách về nghiên cứu của Quỹ Đầu tư Goldman Sachs,
nay là Giám đốc dịch vụ đầu cơ của Qomega Advisor, công ty riêng của
ông, đã nói với tôi vào năm 1998: "Trong suốt thời gian phục vụ Goldman
Sachs - 1967 đến 1991, tôi không thể sở hữu một loại cổ phần nước ngoài
hay tham gia một loại thị trường mới trỗi dậy nào. Giờ đây tôi sở hữu hàng
trăm triệu đô-la tài sản trên các thị trường Nga, Brazil, Argentina và Chi