CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 213

được hòa đồng và tiêu chuẩn hóa", Bob Hormats, Phó chủ tịch hãng
Goldman Sachs International lập luận.
Tôi đã nếm trải điều này khi sang Sri Lanka hồi cuối năm 1999. Khi đến
nơi vào buổi sáng, tôi đi xe chừng hai tiếng ra ngoài Thủ đô Colombo, đến
thăm một trong những nhà máy dệt lớn nhất của Sri Lanka. Con đường đến
nhà máy không đủ rộng, khiến chúng tôi phải chật vật tránh xe cộ và gia
súc. Khung cảnh tiêu biểu của miền nhiệt đới. Rốt cuộc, chúng tôi đến được
làng Pannla; nhà máy dệt hiện đại này đóng cạnh làng, với những nhà
xưởng khang trang tươi màu sơn, thảm cỏ cắn xén đẹp đẽ và hệ thống ăng
ten vệ tinh - khu nhà máy trông giống như vừa rơi từ sao Hỏa. Nhà máy
này là của Slimline, một hãng dệt Sri Lanka, chuyên nhận hợp đồng từ các
siêu thị Victoria s Secret và của Marks & Spencer. Toàn bộ nhà máy được
lắp đặt máy vi tính và được nối mạng Internet với chuỗi siêu thị Victoria s
Secret để thực hiện thương mại điện tử. Tổng cộng có 1.400 nhân viên,
phần nhiều là nữ, tuổi từ 18, họ ngồi làm việc bên hàng hàng những máy
khâu. Ai cũng mặc đồng phục và những phụ nữ mang thai thì đội mũ đỏ -
họ được phép làm việc chậm hơn người khác. Nhà máy được gắn điều hòa
không khí và rất sạch đến mức có thể bày đồ ăn ra sàn. Ngày công dài tám
tiếng nhưng cường độ lao động khá cao - mỗi công nhân phải hoàn thành
định mức tính từng phút. Mỗi dây chuyền sản xuất được một máy tính theo
dõi và định mức trung bình phải được thực hiện, nếu công nhân mong có
thưởng. Lương công nhân trung bình là 80-100 đô-la một tháng, bao gồm
cả ăn sáng. Hiện có một danh sách mọi người xếp hàng vào xin việc. Về
điều kiện sản xuất, đây là một nhà máy đạt tiêu chuẩn quốc tế. Nếu không
nói đến lương bổng thì tôi sẵn sàng cho con gái tôi xin vào làm ở đây.
Tôi hỏ Mahesh Amalean, chủ nhà máy, vì sao phải trang bị đẹp đẽ như
vậy? Vì sao không phải chỉ là một xưởng đơn sơ? Chẳng phải ông ta sẽ thu
lãi cao hơn nếu giảm chi phí trang bị cho xưởng? Không, ông ta trả lời,
không được - vì lý do toàn cầu hóa. Biện pháp duy nhất giúp cho Sri Lanka
tồn tại trong ngành dệt, đối phó với cạnh tranh từ những nơi rẻ mạt hơn như
Trung Quốc và Brazil, là bước lên bậc thang chất lượng, sản xuất hàng chất
lượng cao cho các hãng bán lẻ hàng hiệu danh tiếng trên toàn cầu. Ông ta