CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 266

thuật ngữ "hiệu ứng thay thế," trong đó ý tưởng, tri thức và công nghệ
thông tin đang dần thay thế những cỗ máy nặng nề, giúp cho việc tạo dựng
giá trị kinh tế. Càng có thêm công nghệ thông tin và kiến thức áp dụng vào
việc thiết kế sản phẩm, bản vi mạch thu nhỏ chẳng hạn thì sản phẩm càng
trở nên nhẹ hơn, năng suất cao hơn, bán chạy hơn và công ty hay đất nước
của bạn sẽ kiếm nhiều tiền hơn. Thay thế thiết bị transistor bằng kỹ thuật
ống chân không, chúng ta đã giảm kích thước của chiếc radio. Những
đường cáp quang bằng nửa sợi tóc đã thay thế loại cáp đồng nặng nề. Máy
ghi âm kỹ thuật số hiện cho phép ghi âm chất lượng cao, không cần băng,
mà chỉ dùng bộ vi xử lý và kỹ thuật số. Chiếc máy tính tiền cổ lỗ của bố
bạn dùng khi xưa nay đã được thay thế bằng máy tính nhỏ bằng bàn tay.
Những tiến bộ trong kiến trúc và cơ khí, cùng việc xuất hiện những vật liệu
nhẹ hơn và bền hơn trong xây dựng, cho phép chúng ta giữ được không
gian làm việc không đổi trong những tòa nhà được xây dựng với ít bê tông,
kính và sắt thép hơn. Người thư ký phục phịch ngồi sau chiếc bàn nặng nề
cổ kính nay được thế bởi một thiết bị trả lời điện thoại tự động nhỏ xíu, gắn
vào điện thoại của bạn. Nhẹ tựa lông hồng.
Do đó, một thước đo về sức mạnh, độ bền và lực của một đất nước giờ đây
thể hiện ở chỗ: tổng sản phẩm quốc nội GDP của đất nước nhẹ đến mức
nào. Tính theo mỗi đô-la Mỹ thì GDP trong một đô-la giờ đây nhẹ hơn
trước kia nhiều. Greenspan giải thích rằng hồi giữa thế kỷ 20 "biểu tượng
của kinh tế Mỹ" được tính bằng các sản phẩm nặng nề như sắt thếp, xe hơi
và máy công nghiệp - những mặt hàng đòi hỏi chi phí sản xuất cao, dồi dào
nguyên liệu thô và cần nhiều nhân công để điều khiển và sửa chữa. Khái
niệm "trọng lượng tỷ lệ thuận với giá trị" đã ăn sâu bén rễ đến mức: tương
truyền, khi máy vi tính Apple II, loại máy cá nhân đầu tiên, ra đời vào năm
1977, một số nhân viên của hãng Apple Computer đã nghĩ tới việc gắn
thêm vài thứ đồ khiến cho nó nặng nề hơn, vì họ e nếu để máy không thì
nhẹ quá và người tiêu dùng sẽ nghi ngờ. Từ ngày đó, Greenspan chỉ ra,
khuynh hướng GDP mới xuất hiận, đó là "kích thước nhỏ hơn ít mang giá
trị trọng lượng hay hữu hình hơn. " Ngày nay một đất nước xuất khẩu
những nguyên liệu thô - hàng hóa, quặng, dầu thô - sẽ có trọng lượng lớn.