CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 307

Algeria hay Kosovo, các cường quốc ngày nay đang cố gắng tạo những bức
tường chắn, cô lập những điểm nóng và lái xe tránh khỏi những vùng đó.
Nhưng một khi bị lôi kéo vào Kosovo hay Bosnia chẳng hạn, họ cố gắng
bước ra càng nhanh càng tốt, vì dây vào những nơi đó không làm cho họ
mạnh hơn, mà chỉ khiến họ yếu đi mà thôi. Chính vì thế những xung đột
khu vực hiện nay không còn có thể lan ra ảnh hưởng toàn cầu như trước
kia, mà ngược lại, thường bị hạn chế chỉ trong khu vực. Đó cũng là điều
đáng tiếc vì như thế người ta dễ làm ngơ bàng quan với chúng, nhưng đó là
thực tế. Ngày nay trong khi những xung đột khu vực bị hạn chế thì có
những sự kiện lại dễ ảnh hưởng tới toàn cầu - đó là những khủng hoảng
kinh tế khu vực - như ở Mexico giữa thập niên 90, Đông Nam Á vào cuối
những năm 90 và Nga khi kết thúc thập niên 90. Những cơn khủng hoảng
kinh tế khu vực và tiềm năng lan tràn của chúng đang làm chấn động hệ
thống toàn cầu hóa. Thuyết Domino, một thời áp dụng trong chính trị, nay
đang được áp dụng vào thế giới tài chính.
Lý thuyết Vòng Cung Vàng đã chứng tỏ ảnh hưởng của toàn cầu hóa đối
với địa-chính trị - thông qua hội nhập kinh tế, toàn cầu hóa khiến cho chi
phí các hoạt động chiến tranh tăng gấp bội. Và ảnh hưởng của toàn cầu hóa
cũng được thể hiện bằng nhiều cách khác. Chẳng hạn nó làm xuất hiện
những nguồn quyền lực mới, mạnh hơn sức mạnh của xe tăng, máy bay và
tên lửa, và làm xuất hiện những nguồn sức ép mới đối với các quốc gia -
buộc họ phải tự tổ chức lại. Những nguồn sức ép không phải gây ra bằng
những cuộc xâm lấn và đột nhập quân sự mà bằng sự xâm lược vô hình của
các chuỗi siêu thị và những cá nhân được trao quyền.
Để chứng minh xin lấy ví dụ vùng Trung Đông. Hãy đứng trên quan điểm
toàn cầu đa diện để xem xét vùng này, bạn sẽ thấy được những điều thú vị.
Mù thu 1997, tôi sang Israel. Tiến trình hòa bình Trung Đông đang ở vào
giai đoạn trì trệ. Nhưng tôi tình cờ thấy được một bài viết trong mục
thương mại của một tờ báo rằng viện trợ nước ngoài ở Israel vẫn còn khá
mạnh mẽ. Ngạc nhiên, tôi đến gặp Jacob Frenkel, Thống đốc Ngân hàng
Trung ương và hỏi ông ta: "Vì sao tiến trình hòa bình Trung Đông đang đi
xuống trong khi đầu tư nước ngoài vào Israel lại đi lên?"