CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 438

phịu thay dầu, và cằn nhằn suốt buổi rằng nghiệp đoàn của anh ta nói anh
chỉ làm có thế - bơm xăng và thay dầu. Anh ta không rửa kính xe. Anh ta
chỉ làm có 35 giờ một tuần, mỗi ngày nghỉ trưa một tiếng rưỡi, trong thời
gian đó, cây xăng sẽ đóng cửa không phục vụ. Mỗi năm anh ta có sáu tuần
nghỉ phép ở vùng phía Nam nước Pháp. Bên kia đường là nơi ở của hai
người anh và một ông cậu của anh ta, cả ba người không có công ăn việc
làm suốt 10 năm vì chế độ bảo hiểm ở đây trả cho họ hậu hĩnh hơn là công
việc trước kia họ có. Họ dành thời gian chơi bóng với nhau.
Cây xăng thứ tư ở một nước đang phát triển. Có 15 nhân viên phục vụ, tất
cả bọn họ có quan hệ họ hàng với nhau. Khi bạn lái xe vào thì chẳng ai để ý
đến bạn vì họ đang mải nói chuyện với nhau. Xăng có giá chỉ 35 xu đô-la
một gallon vì được nhà nước trợ giá. Nhưng trong sáu vòi bơm chỉ thấy có
một vòi hoạt động. Những vòi khác bị hỏng. Mọi người đang chờ linh kiện
thay thế gửi từ châu Âu sang. Cây xăng có nhà xưởng xộc xệch vì người
chủ sống ở Zurich và khi về đã mang theo toàn bộ doanh thu. Nhưng người
chủ không biết rằng một nửa số nhân viên của ông ta đêm đến thì vào ngủ
trong xưởng và dùng vòi nước rửa xe để tắm táp. Phần lớn những khách
hàng ở các nước đang phát triển đi bằng xe Mercedes hoặc xe máy - không
có thứ xe nào khác. Nhưng cây xăng vẫn là nơi bao giờ cũng bận rộn, vì có
nhiều người đi xe đạp vào dùng bơm miễn phí để bơm săm xe đạp của họ.
Sau cùng là cây xăng trong một nước có nền kinh tế kế hoạch hóa, quan
liêu bao cấp. Giá xăng ở mức 50 xu đô-la một gallon - nhưng không có
xăng trong téc - vì bốn nhân viên ở đó đã đem xăng bán ở chợ đen với giá 5
đô-la một gallon. Chỉ có một nhân viên có mặt làm việc, vì ba người kia
đang làm nghề phụ ở đâu đó cũng để phục vụ cho nền kinh tế chợ đen. Mỗi
tuần họ có mặt một lần để nhận lương.
Và đại thể, thì trong thời toàn cầu hóa, ai ai cũng bị lôi cuốn tới cái trạm
xăng của Hoa Kỳ. Nếu bạn không phải là người Mỹ, không biết tự bơm
xăng lấy, thì tôi gợi ý bạn nên sớm đi học cách bơm xăng. Sau chiến tranh
lạnh, toàn cầu hóa đang khoác chủ nghĩa tư bản phong cách Anglo-Mỹ và
chiếc áo nịt nạm vàng lên toàn thế giới. Nó áp đặt lên toàn cầu thứ văn hóa
và hình tượng văn hóa kiểu Mỹ. Nó áp đặt lên toàn cầu cả giá trị lẫn rác