CHIẾC LEXUS VÀ CÂY Ô LIU - Trang 86

trình "dân chủ hóa thông tin". Nhờ có các đĩa vệ tinh, Internet và truyền
hình, chúng ta ngày nay có thể nhìn và lắng nghe, xuyên qua hầu như tất cả
các tấm màn chắn.
Sự đột phá này bắt đầu bằng sự toàn cầu hóa truyền hình. Trong suốt thời
Chiến tranh Lạnh, truyền hình và phát thanh là lĩnh vực bị hạn chế, vì công
nghệ và phạm vi của hai ngành này còn bị giới hạn. Các chính phủ hoặc tự
đứng ra điều khiển truyền thông hoặc có chính sách chi phối chặt chẽ
ngành này. Tình hình này đã chấm dứt tại Hoa Kỳ khi ở đây xuất hiện
truyền hình cáp, có khả năng truyền đồng thời nhiều kênh khác nhau. Sau
đó, trong những năm 80 nhiều loại truyền hình đa hệ, nhiều kênh bắt đầu
xuất hiện lan tràn ở nhiều nơi trên thế giới, nhờ có việc ngày càng nhiều
trạm vệ tinh viễn thông được phóng vào không gian, và giá thành thuê kênh
tiếp vận ngày càng giảm xuống. Nhưng cũng có những điều oái oăm: Chiến
tranh Lạnh khiến cho cả Hoa Kỳ và Liên Xô chạy đua để sản xuất loại vệ
tinh ngày càng nhỏ hơn, mạnh hơn và rẻ hơn, phóng chúng vào không gian
để do thám lẫn nhau. Nhưng chính những công nghệ đó đã mở đường cho
việc tiếp vận truyền hình được nhiều hơn và rẻ hơn, và chính điều đó khiến
cho các bức tường sụp đổ nhanh hơn.
Hồi đầu, chỉ có những trạm truyền hình cáp lớn mới có đủ khả năng dựng
loại ăng ten chuyên dụng để nhận tín hiệu từ vệ tinh. Nay do có quá trình
dân chủ hóa công nghệ, đặc biệt khả năng thu nhỏ thiết bị, mà hàng triệu
người trên hành tinh có thể tiếp nhận các tín hiệu thông qua loại ăng ten
nhỏ như cái chảo, lắp trên ban công nhà họ. Đột nhiên bao nhiêu hạn chế về
truyền thông xưa nay biến mất; nảy sinh một lớp khán thính giả đông đảo
mới cho ngành truyền thông. Một khi công nghệ số hóa được triển khai đại
trà, thì thay vì 5 kênh hay 10 kênh, các hãng truyền thông có thê phân phối
tới 500 kênh.
Thêm vào đó, thông tin được dân chủ hóa do công nghệ "nén thông tin"
phát triển, chẳng hạn việc xuất hiện các loại đĩa video kỹ thuật số: Đĩa
DVD là loại CD, đường kính 5 inch, có sức chứa cả một phim truyện, có
âm thanh "vòm", có phụ đề bằng nhiều ngôn ngữ và bạn có thể dùng để
xem trong máy tính xách tay hay máy DVD thu nhỏ. Tôi nhớ lại lần sang