diêm tiêu, lưu huỳnh và hỗn hợp than củi đã được tận dụng trong hầm mỏ
tại phía bắc châu Âu từ đầu những năm 1600. Hầm Malpas (1679) trên
Canal du Midi tại Pháp, kênh đào đầu tiên nối Đại Tây Dương với Địa
Trung Hải, là một trong rất nhiều đường hầm xuyên kênh quan trọng được
xây dựng với sự hỗ trợ của thuốc súng. Công trình Mont Cenis hay đường
hầm xe lửa Fréjus xuyên qua dãy núi Alps ở Pháp, được xây dựng trong
thời gian từ 1857 đến 1871 sử dụng lượng thuốc nổ lớn nhất trong thời gian
đó, đã thay đổi toàn bộ diện mạo du lịch của châu Âu khi cho phép xuyên
qua dễ dàng từ Pháp đến Italy. Thuốc nổ nitroglycerin lần đầu được ứng
dụng để xây dựng đường hầm xe lửa Hoosac (1855-1866) tại North Adams
bang Massachusetts. Nhiều thành tựu công nghệ chính đã được hoàn thành
với sự hỗ trợ của dynamite: tuyến đường sắt Pacific Canada hoàn thành
năm 1885 cho phép băng qua dãy núi đá Rockies; kênh đào Panama dài 80
km mở cửa năm 1914, và công trình phá hủy dãy đá ngầm nguy hiểm
Ripple Rock gần bờ biển phía tây của Bắc Mỹ - cho đến nay vẫn là vụ nổ
phi hạt nhân lớn nhất thế giới.
Vào năm 218 TCN, đại tướng của đế chế Carthage là Hannibal đã thực
hiện cuộc hành quân qua dãy núi Alps với quân lực hùng hậu và bốn mươi
chiến tượng để tấn công đế chế La Mã. Ông đã sử dụng phương pháp phá
đá mở đường chuẩn trong thời kỳ đó nhưng cũng vô cùng chậm chạp: nung
nóng đá bằng lửa, sau đó đổ nước lạnh lên để làm nứt đá. Nếu như
Hannibal có chất nổ, ông đã có thể nhanh chóng mở được một lộ tuyến
xuyên núi Alps cho phép ông đạt được chiến thắng tại Rome, và số phận
của các quốc gia phía tây Địa Trung Hải có thể đã hoàn toàn khác biệt.
Từ khi Vasco da Gamma đánh bại các nhà cầm quyền bản xứ Calicut,
đến Hernán Cortés và một nhóm binh sĩ Tây Ban Nha chinh phục đế chế
Aztec, cho đến khi lữ đoàn kỵ binh vũ trang nhẹ của Anh quốc tràn vào
nước Nga năm 1854 trong trận chiến Balaklava, các loại vũ khí dựa vào
thuốc nổ đã chiếm ưu thế rõ ràng so với gươm, giáo và cung tên. Chủ nghĩa
thực dân và đế quốc - những hệ thống đã định hình thế giới của chúng ta -
phụ thuộc rất nhiều vào sức mạnh của vũ khí đạn pháo. Trong thời chiến và
