cũng là lúc Mendeleev đang xây dựng bảng tuần hoàn vĩ đại của ông. Nga
đã chiếm Warsaw bốn năm trước đó, sau một cuộc nổi dậy đòi độc lập thất
bại (như bao cuộc nổi dậy khác) của người Ba Lan. Nước Nga dưới thời Sa
Hoàng có quan điểm lạc hậu về việc giáo dục phụ nữ, nên Maria được cha
mình dạy dỗ. Bà đã thể hiện năng khiếu khoa học ngay từ thời niên thiếu,
nhưng cũng tham gia các nhóm chính trị gai góc và khát khao giành độc lập.
Sau khi tham gia biểu tình phản đối nhà cầm quyền thường xuyên, Maria
nhận ra tốt hơn hết là chuyển đến một trung tâm văn hóa lớn khác của Ba
Lan là Krakow (lúc ấy – thật buồn thay – là thuộc Áo). Ngay cả ở đó, bà
cũng không có được điều kiện học tập bộ môn khoa học bằng đam mê. Cuối
cùng bà chuyển đến Đại học Sorbonne ở Paris xa xôi. Bà dự định trở về quê
hương sau khi lấy bằng tiến sĩ, nhưng đã đem lòng yêu Pierre Curie và ở lại
Pháp.
Vào những năm 1890, Marie và Pierre Curie đã bắt đầu quá trình hợp tác có
lẽ là thành công nhất lịch sử khoa học. Phóng xạ là lĩnh vực mới tuyệt vời
nhất thời đó, và Marie nghiên cứu về urani (nguyên tố tự nhiên nặng nhất),
cung cấp một cái nhìn sơ khai quan trọng: tính chất hóa học của nó tách biệt
với tính chất vật lý. Urani tinh khiết cũng phóng xạ mạnh như urani trong
khoáng vật vì liên kết giữa nguyên tử urani và các nguyên tử xung quanh
(tính chất hóa học) không ảnh hưởng đến khả năng và thời điểm phóng xạ
(tính chất vật lý) của hạt nhân urani. Các nhà khoa học không còn phải kiểm
tra hàng triệu chất và nhàm chán đo độ phóng xạ của từng loại (như họ phải
làm để tìm ra các điểm nóng chảy chẳng hạn) nữa. Họ chỉ còn cần nghiên
cứu hơn 90 nguyên tố trên bảng tuần hoàn. Điều này đã tinh gọn lĩnh vực,
dọn sạch “mạng nhện” và để lộ các trụ cột của bảng tuần hoàn. Vợ chồng
Curie đã cùng nhận giải Nobel Vật lý năm 1903 cho khám phá này.
Trong thời gian này, cuộc sống của Marie ở Paris khá êm đềm và bà đã sinh
con gái Irène vào năm 1897. Nhưng bà chưa bao giờ quên mình là người Ba
Lan. Marie là một trong những điển hình đầu tiên của cộng đồng các nhà
khoa học tị nạn mọc lên như nấm sau mưa trong suốt thế kỷ 20. Giống như
