Một số dạng băng chìm trong nước chứ không nổi, và số khác không tạo
thành bông tuyết sáu mặt mà có dạng như lá cọ hoặc bông súp lơ. Dạng
Băng 10 lạ lùng chỉ tan chảy ở 2.038°C. Ngay cả các chất phức tạp và không
tinh khiết như sô cô la cũng tạo thành các dạng giống tinh thể có thể chuyển
đổi lẫn nhau. Bạn đã từng mở một viên sô cô la Hershey’s Kiss cũ ra và thấy
nó trông chẳng ngon lành gì chưa? Chúng ta có thể gọi đó là “bệnh dịch sô
cô la”, nguyên nhân cũng là sự chuyển đổi giữa hai dạng thù hình đã gây ra
tai họa cho Scott ở Nam Cực.
Các chất rắn tinh thể hình thành dễ dàng nhất ở nhiệt độ thấp; và tùy thuộc
nhiệt độ thấp đến mức nào, các nguyên tố mà bạn nghĩ mình biết có thể đổi
khác đến mức gần như không nhận ra nổi. Khi đã bị ép thành thể rắn thì
ngay cả các loại khí trơ (vốn thích cô độc) cũng sẽ cho rằng kết hợp với các
nguyên tố khác cũng là điều hay. Nhà hóa học Neil Bartlett đã phá bỏ định
kiến kéo dài nhiều thập kỷ khi tạo ra hợp chất khí trơ đầu tiên: một tinh thể
rắn màu cam chứa xenon vào năm 1962.* Điều đặc biệt là quá trình này diễn
ra ngay ở nhiệt độ phòng chỉ với bạch kim hexaflorua (PtF
6
) – một chất oxy
hóa cực mạnh. Thêm nữa, xenon (khí trơ bền có nguyên tử lớn nhất) phản
ứng dễ hơn các anh em khác trong nhóm rất nhiều vì các electron của nó chỉ
liên kết lỏng lẻo với hạt nhân. Để các loại khí trơ có nguyên tử nhỏ hơn phản
ứng, các nhà hóa học phải giảm mạnh nhiệt độ. Krypton sẽ chống cự cho
đến khoảng -151°C; tại nhiệt độ đó, nguyên tử flo hoạt động hóa học cực
mạnh có thể bám vào nó.
Tuy nhiên, khiến krypton phản ứng chỉ là trò trẻ con nếu so với cuộc vật lộn
để ghép một nguyên tố khác vào agon. Sau tinh thể xenon của Bartlett vào
năm 1962 và hợp chất krypton rắn đầu tiên vào năm 1963, các nhà khoa học
Phần Lan đã phải vật lộn thêm 37 năm nữa thì mới tìm được đúng quy trình
cho agon vào năm 2000. Đây là một thí nghiệm tinh xảo chẳng kém gì các
tác phẩm của nghệ nhân Fabergé với sự tham gia của agon rắn, khí hydro,
khí flo, chất xúc tác hoạt tính cao CsI và các chùm tia cực tím được định
