nguyên tố như canxi (nguyên tố thứ 20) lại nhiều tới như vậy, và không phải
vô tình mà cơ thể người lại sử dụng những nguyên tố này.
Lý thuyết của Goeppert-Mayer gợi cho ta nhớ về ý niệm của Plato rằng các
dạng đẹp đẽ thì hoàn hảo hơn. Và mô hình hạt nhân hình cầu kỳ diệu của bà
đã trở thành dạng để đánh giá mọi hạt nhân khác. Ngược lại, các nguyên tố
nằm giữa hai số kỳ diệu kém phong phú hơn vì chúng tạo thành hạt nhân
thuôn dài xấu xí. Giới khoa học còn phát hiện ra các dạng khuyết thiếu
neutron của honmi (nguyên tố thứ 67) sinh ra “hạt nhân hình bóng bầu dục”
biến dạng, lắc lư. Từ mô hình của Goeppert-Mayer (hay khi xem một cầu
thủ vụng về), bạn có thể đoán rằng “quả bóng” honmi không bền. Và không
như nguyên tử có lớp electron mất cân bằng, nguyên tử có hạt nhân biến
dạng không thể lấy neutron và proton từ nguyên tử khác để tự cân bằng. Vì
vậy, nguyên tử có hạt nhân biến dạng (như honmi) hầu như không bao giờ
hình thành (nếu có thì sẽ lập tức tan rã).
Mô hình hạt nhân phân lớp thực sự xuất sắc về mặt vật lý. Vậy nên không có
gì đáng ngạc nhiên khi Goeppert-Mayer (vốn có địa vị khoa học bấp bênh)
đã suy sụp khi biết mô hình này bị các nhà vật lý nam ở quê nhà sao chép.
Bà đứng trước nguy cơ mất trắng công lao. Sự thật là hai bên đã đưa ra ý
tưởng một cách độc lập. Khi nhóm khoa học người Đức tốt bụng thừa nhận
nghiên cứu của bà và đề nghị hợp tác, sự nghiệp của Goeppert-Mayer đã cất
cánh. Bà giành được danh tiếng của riêng mình. Năm 1959, vợ chồng bà đã
chuyển nhà lần cuối tới San Diego. Bà đã lần đầu tiên nhận được một công
việc có lương tại cơ sở mới của Đại học California. Tuy nhiên, bà vẫn không
thể rũ bỏ được cái tiếng nghiệp dư. Năm 1963, khi Viện Hàn lâm Khoa học
Hoàng gia Thụy Điển tuyên bố bà đã giành được vinh dự cao nhất trong sự
nghiệp, tờ báo San Diego đã chào đón ngày trọng đại ấy với tít “Một bà mẹ
ở S.D đoạt giải Nobel”.
Nhưng có lẽ đó chỉ là vấn đề quan điểm. Nếu báo chí có thể chạy một cái tít
tương tự về Gilbert Lewis, hẳn ông sẽ mừng vui khôn xiết.
