Võ Nguyên Giáp trước hết tạm thời liên minh với người Pháp đuổi người
Nhật ra khỏi Đông Dương rồi đánh bại các lực lượng hùng mạnh của Pháp
và cuối cùng là Hoa Kỳ. Vào cuối những năm 1970, quân đội của Võ
Nguyên Giáp đã đánh đuổi đội quân xâm lược phía Bắc.
Quân đội do Tướng Giáp thành lập bắt đầu từ con số 0 đã giành được
những chiến công đặc biệt đó. Ông đã sát cánh cùng với Hồ Chí Minh lật đổ
ách đô hộ nước ngoài, từ đó ông lập ra một đội quân lúc đó chỉ là một nhóm
nhỏ những người mới cầm súng không lâu, thiếu thốn trang bị và vũ khí.
Bản thân ông cũng chỉ được đào tạo sơ qua về quân sự nhưng ông cố tìm
hiểu lĩnh vực mới mẻ này từ những nguồn sách vở… Napoleon và các chiến
dịch của Napoleon đã gây cho ông niềm hứng thú nghiên cứu, giúp ông
hoàn thành chiến lược “phương Đông” của mình, tận dụng thiên thời, địa
lợi, nhân hòa và tiến hành những trận giao tranh liên tục để đánh bại các lực
lượng phương Tây đông quân hơn, trang bị mạnh hơn, có phản ứng mau lẹ
dựa trên một nền công nghệ tiên tiến.
Ở một số phương diện, người ta có thể nói Tướng Giáp đã biết cách
vận dụng chiến lược Nga khá hiệu nghiệm chống Napoleon. Thời đó,
Napoleon, chỉ nói riêng về mặt quân sự, là người chỉ huy, một thiên tài quân
sự có tầm vóc khổng lồ. Nhưng rút cục, ông đã thua trận, để lại đằng sau
một nước Pháp kiệt quệ và bại trận. Cuốn sách của Cecil B. Currey tỏ ra
trung thực ở chỗ tác giả đã chỉ đích danh những sai lầm của Tướng Giáp, với
tư cách là vị tướng cầm quân nhưng đôi khi phải thực hiện những quyết định
của những người có trách nhiệm trái với ý kiến của ông. Cuốn sách cũng
khẳng định một cách mạnh mẽ sự đánh giá của tác giả: Vị Tướng soái tối
cao của quân đội Việt Nam Võ Nguyên Giáp là một trong những tướng lĩnh
vĩ đại trong lịch sử. Đúng như tác giả đã ghi vắn tắt: “Giáp đã thắng”. Rõ rõ
ràng là lý do chủ yếu khiến Hoa Kỳ không thể thắng được ở Việt Nam,
chính vì Tướng Giáp không bao giờ cho phép Hoa Kỳ làm được điều đó.
JOHN KEEGAN