Một trong những nguyên nhân sâu xa đưa đến cuộc chiến tranh Đông
dương thứ ba hay cuộc chiến tranh hậu chiến là mối thù hận lâu đời của
người Campuchia đối với người Việt Mối thù hận này, ít có người Việt nào
để ý đến nhiều, mặc dù đã kéo dài suất trong lịch sử mấy trăm năm nay, kể
từ khi Việt nam đã thôn tính xong nước Chiêm Thành, và trở nên một lân
quốc của Campuchia.
Cũng như lịch sử Việt nam, nguồn gốc lập quốc của Campuchia rất mơ hồ.
Người ta chỉ biết tại vùng đất trước kia từng thuộc Campuchia đã có người
sinh sống từ hai ngàn năm trước Tây lịch. Quốc gia đầu tiên được biết đến
ở phần đất này là Phù Nam, khi thứ sử Giao Châu là Sĩ Nhiếp năm 220 báo
cáo về triều đình Đông Hán là đất Giao Châu (Việt nam hồi đó) bị quân
Lâm ấp (sau là Chiêm Thành) và Phù Nam quấy nhiễu. Năm 245, vua Tàu
nhà Hán có gửi một sứ bộ đến Phù Nam. Một trong những sứ giả là Khang
Thái, khi về nước đã viết về quốc gia này. Theo ông, người sáng lập ra
vương quốc là vua Kaundinya. Ông đến từ Ấn độ, đánh bại nữ hoàng Liệu
Yeh rồi kết hôn với bà này. Tuy nhiên, cũng như người Việt từng tự hào là
con rồng cháu tiên, người Khmer cũng huyền thoại hoá lịch sử của họ. Trên
một bia dá tìm thấy ở Phú Yên, có khắc một chuyện thần tiên, trong đó kể
lại vua Kaundinya có một cây thương thần và đã kết hôn với con gái của
thần rắn Nga. Do đó mà về sau, thần rắn trở nên một biểu tượng cho nguồn
gốc thần thánh của dân tộc Campuchia.
Đế quốc Phù Nam, cũng như tất cả những đế quốc khác, sau một thời gian
hưng thịnh, rồi cũng bị sụp đổ vào thế kỷ thứ sáu do cuộc nổi loạn của một
quốc gia chư hầu là Chân Lạp. Theo sử nhà Tuỳ, Chân Lạp là một nước
nhỏ ở phía tây nam Lâm ấp (vùng rừng núi Ratakini ở phía tây của Kontum
và Pleiku) và dân tộc Chân Lạp cũng thuộc giống dân Khmer. Sau khi tiêu
diệt triều đình Phù Nam, vương quốc Chân Lạp luôn luôn có nội chiến, và
