Hoàng Dung
Chiến tranh Đông dương 3
P13
Trận chiến biên giới Việt Hoa 1979
Ngày thứ bảy 17-2-1979, lúc 3 giờ 30 sáng, pháo binh quân đội Trung hoa
bắt đầu pháo kích ào ạt vào các vị trí quân sự các quận Tiên Lĩnh, Hà
Quảng thuộc tỉnh Cao Bằng, mở đầu cho một cuộc tấn công quy mô trên
một chiến tuyến dài hơn một ngàn cây số dọc theo biên giới Việt Hoa từ
Lai Châu đến Móng Cái.
Xét về địa thế, lãnh thổ hai nước dọc theo biên giới có thể chia làm hai
vùng. Vùng lãnh thổ tây bắc gồm những tỉnh Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang
tới Cao Bằng giáp giới với Vân Nam và Quảng Tây của Trung hoa là một
vùng đất hiểm trở, núi non trùng điệp, với rặng Phansipăng trải dài từ Tây
Tạng, qua Vân Nam, chiếm ba phần tư lãnh thổ phía tây của Bắc Việt, kéo
dài đến dãy Trường Sơn. Trục lộ giao thông chính của vùng này là con
đường nối Côn Minh, thủ phủ của Vân Nam, qua Mông Tự, vượt biên giới
Việt Hoa ở Lào Cai, xuôi quốc lộ 2 dọc theo thung lũng sông Hồng về Hà
nội. Vùng lãnh thổ đông bắc chạy từ Cao Bằng xuống Lạng Sơn, Móng Cái
giáp giới Quảng Đông tương đối bằng phẳng, ít núi non, đường xá thuận
tiện, dân cư đông đảo phồn thịnh. Trục lộ giao thông chính là con đường từ
Nam Ninh chạy qua ải Nam Quan thuộc Lạng Sơn, theo quốc lộ 1 chạy qua
châu thổ sông Hồng về Hà nội.
Sinh sống dọc theo biên giới hai nước Việt Hoa là những sắc dân thiểu số.
Ở Sơn La có sắc dân Thái đen, ở Lai Châu có sắc dân Thái trắng. Vùng Lào
Cai là người Mèo, người Mán, vùng Thái Nguyên, Cao Bằng là người Tày,
Thổ, vùng Móng Cái là người Nùng. Những sắc dân thiểu số này không
bao giờ có được sự tin cậy của chính quyền cả hai nước. Trong lịch sử, mỗi
khi có dịp là họ lại nổi lên chống lại sự cai trị của cả Trung hoa lẫn Việt
nam, chẳng hạn như Nùng Trí Cao năm 1041 đã nổi lên chống lại nhà Lý
rồi sau đó chạy sang Trung hoa chống lại nhà Tống. Trong chiến tranh
Đông dương thứ nhất, người Pháp đã lôi kéo được những sắc dân này
